Ψυχοσάββατο ή Σάββατο των ψυχών
Τό Σάββατο πρίν ἀπό τήν Κυριακή τῆς Ἀπόκρεω, λέγεται «Σάββατο τῶν Ψυχῶν» ἤ « Ψυχοσάββατο ». Εἶναι τό πρῶτο ἀπό τά δυό Ψυχοσάββατα τοῦ ἔτους (τό δεύτερο ἐπιτελεῖται τό Σάββατο πρίν ἀπό τήν Κυριακή της Πεντηκοστῆς).
Ὁ λόγος πού ἡ Ἐκκλησία μας καθιέρωσε τό Σάββατο τῶν Ψυχῶν, παρ’ ὅτι κάθε Σάββατο εἶναι ἀφιερωμένο στούς κεκοιμημένους, εἶναι διότι πολλοί ἀδελφοί μας κατά καιρούς ἀπέθαναν σέ μικρή ἡλικία ἤ στήν ξενιτιά ἤ στή θάλασσα, ἤ σέ πολέμους, ἤ στά ὄρη καί τούς κρημνούς ἤ καί μερικοί, λόγω πτωχείας, δέν ἀξιώθηκαν τῶν διατεταγμένων μνημοσύνων, «οἱ θεῖοι Πατέρες φιλανθρώπως κινούμενοι θέσπισαν τό μνημόσυνο αὐτό ὑπέρ πάντων τῶν ἀπ’ αἰῶνος εὐσεβῶς τελευτησάντων Χριστιανῶν». Τήν μνήμη τοῦ θανάτου ὑπενθυμίζει σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας σ’ ἐκείνους πού ἔρχονται γιά τό Ψυχοσάββατο στήν Ἐκκλησία. Στήν Ἱερά Μητρόπολη Μαντινείας καί Κυνουρίας Κληρικοί καί Λαϊκοί προστρέξαμε καί αὐτό τό Ψυχοσάββατο μέ τά κόλλυβα στίς Ἐκκλησίες καί βρεθήκαμε στά Κοιμητήριά μας, μέ μόνο μέλημα τήν προσευχή γιά τούς νεκρούς μας, ἐπικαλούμενοι τό ἄπειρο ἔλεος τοῦ Θεοῦ, ἔχοντας κατά νοῦ τά λόγια του ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Μεγάλου:
«Μήν ἀρνεῖσαι νά προσφέρεις λάδι καί νά ἀνάβῃς κεριά στόν τάφο του, ἐπικαλούμενος Χριστόν τόν Θεόν, καί ἄν ἀκόμα ὁ κοιμηθείς τελείωσε εὐσεβῶς τή ζωή του καί τοποθετήθηκε στόν οὐρανό. Γιατί αὐτά εἶναι εὐπρόσδεκτα ἀπό τόν Θεό καί προσκομίζουν μεγάλη τήν ἀνταπόδοσή Του, γιατί τό λάδι καί τό κερί εἶναι θυσία καί ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι ἐξιλέωση.
Ἡ δέ ἀγαθοεργία φέρνει τελικά προσαύξηση μέ κάθε ἀγαθή ἀνταπόδοση. Ὁ σκοπός τοῦ προσφέροντος, γιά τήν ψυχή κοιμηθέντος, εἶναι ἴδιος μέ τά ὅσα κάνει ὅποιος ἔχει μικρό παιδί ἄρρωστο καί ἀδυναμο, γιά τό ὁποῖο προσφέρει στόν ἱερό Ναό κεριά, θυμίαμα καί λάδι μέ πίστη καί τά χαρίζει ὅλα γιά τό παιδί του.
Τά κρατάει καί τά προσφέρει μέ τά χέρια του, σάν νά τά κρατάει καί νά τά προσφέρῃ τό ἴδιο τό παιδί, ἀκριβῶς δηλαδή ὅπως γίνεται ὅταν στό Βάπτισμα ἀποκηρύσσεται ὁ σατανᾶς ἀπό τόν Ἀνάδοχο γιά λογαριασμό του νηπίου.
Παρομοίως πρέπει νά θεωρεῖται καί ὅποιος πέθανε πιστός στόν Κύριο, ὅτι κρατάει καί προσφέρει τά κεριά καί τό λάδι, καί ὅλα ὅσα προσφέρονται γιά τή λύτρωσή του.
Ἔτσι μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ ἡ προσπάθεια πού γίνεται μέ πίστη δέ θά πάει χαμένη.
Νά εἶστε σίγουροι ὅτι οἱ θεῖοι Ἀπόστολοι καί οἱ θεοδίδακτοι Διδάσκαλοι καί οἱ θεόπνευστοι Πατέρες, ἀφοῦ πρῶτα ἑνώθηκαν μέ τό θεῖο καί φωτίσθηκαν, καθόρισαν μέ τρόπο θεάρεστο τίς Λειτουργίες, τίς προσευχές καί τίς ψαλμῳδίες, πού γίνονται κάθε χρόνο στή μνήμη ἐκείνων πού πέθαναν.
Καί ὅλα αὐτά μέχρι σήμερα, πάντα μέ τή χάρη τοῦ φιλάνθρωπου Θεοῦ, αὐξάνονται καί συμπληρώνονται σ’ ὅλα τά σημεῖα τοῦ ὁρίζοντος γιά νά δοξάζεται καί νά ἐξυμνεῖται ὁ Κύριος τῶν κυρίων καί Βασιλεύς τῶν βασιλευόντων».
π.Ιωάννης Σουρλίγγας
