Η ευχή του Κισάμου Αμφιλόχιου για την Ελλάδα κατά την Κυριακή της Οροδοξίας
Με λαμπρότητα εορτάστηκε η Κυριακή της Ορθοδοξίας, ημέρα η οποία έχει καθιερωθεί από την ίδρυσή της ως επίσημη εορτή της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης (ΟΑΚ).
Η Κυριακή της Ορθοδοξίας είναι μια ημέρα που αποτελεί ευκαιρία προσευχής, πνευματικού προβληματισμού και διαπροσωπικής κοινωνίας.
Η φετινή εορτή είχε ιδιαίτερο χαρακτήρα λόγω και της πρόσφατης απόφασης των Προκαθημένων, όπως η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας πραγματοποιηθεί στην ΟΑΚ από 16-26 Ιουνίου. Της Θείας Λειτουργίας προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης πρ. Αυλώνος κ. Χριστόδουλος, συλλειτουργούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλοχίου.Ακολούθησε η λιτάνευση των ιερών εικόνων κατά την συνήθη τάξιν της Εορτής στην Ιερά Μονή Παναγίας Οδηγήτριας Γωνιάς Κολυμπαρίου.
Στη συνέχεια έλαβε χώρα η καθιερωμένη επίσημη εορτή του Ιδρύματος, με ομιλητή τον καταξιωμένο Έλληνα Σκηνοθέτη κ. Ιωάννη Σμαραγδή, με θέμα: «Όταν το Φως του Θεού ενεργοποιεί τα όνειρα…».Την εκδήλωση άνοιξε ο Γενικός Διευθυντής της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης, κ. Κωνσταντίνος Ζορμπάς, ο οποίος καλωσόρισε τους παρευρισκομένους και εξέφρασε τη χαρά του για τη σημερινή μεγάλη ημέρα της εορτής της Ορθοδοξίας. Ευθύς εξ’ αρχής, ο κ. Ζορμπάς, ανέγνωσε στο κοινό το «Επίσημο Ανακοινωθέν της Συνάξεως των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών εις το Ορθόδοξον Κέντρον του Οικουμενικού Πατριαρχείου εις Σαμπεζύ-Γενεύης από 21ης-28ης Ἰανουαρίου 2016» και στο οποίο αναφέρεται πως «Κατά τήν Σύναξιν, τά μέλη αὐτῆς, “ἀληθεύοντες ἐν ἀγάπη” κατά τό ἀποστολικόν (Ἐφεσ. 4, 15), διεξήγαγον τάς ἐργασίας των ἐν πνεύματι ὁμονοίας καί κατανοήσεως. Οἱ Προκαθήμενοι ἐπεβεβαίωσαν τήν ἀπόφασιν αὐτῶν νά συγκληθῇ ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος. Αὕτη θά πραγματοποιηθῇ εἰς τήν Ὀρθόδοξον Ἀκαδημίαν τῆς Κρήτης ἀπό 16ης ἕως 27ης Ἰουνίου 2016…».
Ο κ. Ζορμπάς ομολόγησε πως «στο άκουσμα της ομoθύμου αποφάσεως για την επιλογή της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης ως τόπου διεξαγωγής των εργασιών της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, μόνο σιωπή θα μπορούσε να ακολουθήσει. Ακούσαμε την απόφαση με έκσταση και δέος και τη δεχτήκαμε με ευγνωμοσύνη. Απροσδόκητες πάντα οι δωρεές του Θεού, αιφνιδιάζουν, συγκινούν και συγκλονίζουν». Γιατί, όπως τόνισε, ο Γενικός Διευθυντής της ΟΑΚ, «η απόφαση αυτή αποτελεί εξαιρετική τιμή για την ΟΑΚ, καθώς αποτελεί απόφαση ιστορική, η οποία συνοδεύεται και από μεγάλη ευθύνη εκ μέρους του συνόλου του προσωπικού του Ιδρύματος».
Στη συνέχεια, ο κ. Ζορμπάς έδωσε τον λόγο στον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλόχιο, ο οποίος καλωσόρισε τους παρευρισκομένους και ιδιαίτερα τον σκηνοθέτη κ. Ιωάννη Σμαραγδή, τον οποίο χαρακτήρισε ως καλλιτέχνη οικουμενικής εμβέλειας και τη ζωή του ως πορεία φως. «Και το φως», κατά τον Σεβασμιώτατο, «υπάρχει και εκπέμπεται αιώνες τώρα από το αείφωτον Φανάριον. Γιατί το φως είναι εδώ». Κλείνοντας την ομιλία του, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλόχιος ευχήθηκε ολόψυχα για την επανεύρεση του χαμένου κάλλους του τόπου μας.
Συνεχίζοντας ο κ. Ζορμπάς τον συντονισμό της εκδήλωσης έκανε αναφορά στη σχετική επιστολή που είχε αποστείλει στον κ. Σμαραγδή και με την οποία τον καλούσε να παραχωρήσει στην ΟΑΚ, τα πιστά αντίγραφα που δημιουργήθηκαν πάνω στα έργα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου και που χρησιμοποιήθηκαν για τις ανάγκες της κινηματογραφικής ταινίας «El Greco». Έτσι, έπειτα από τη θερμή ανταπόκριση και αποδοχή του σκηνοθέτη, τα έργα αυτά κοσμούν εδώ και μερικούς μήνες τις αίθουσες του Ιδρύματος, αποτελώντας ταυτοχρόνως παιδαγωγικό εργαλείο για τα εκπαιδευτικά προγράμματα, αλλά και έμπνευση για όλους.
Επίσης, ο κ. Ζορμπάς τόνισε πως «Ορθοδοξία είναι να έχει κανείς ορθή γνώμη περί του Θεού, αλλά και το να έχει ταυτοχρόνως σωστή άποψη για τη φύση της δημιουργίας. Επομένως αυτός που βλέπει τα πάντα ορθώς, φυσικό είναι να λέγεται ορθόδοξος». Έτσι, «η νίκη της Ορθοδοξίας δεν είναι νίκη μιας φανατισμένης ιδεολογίας». Γι’ αυτόν τον λόγο, κατά τον κ. Ζορμπά, «ο βυζαντινός πολιτισμός είναι δημιούργημα της Ορθοδοξίας, καθώς τα δημιουργήματά του και τα βιώματα τα οποία γεννά μέσα μας, σφραγίζουν ακόμη και σήμερα τη ζωή μας. Η Τέχνη έχει την αυτοτέλειά της στην πράξη, αλλά λαμβάνει περιεχόμενο και από τις άλλες αξίες του Πολιτισμού, όπως τις αξίες της Επιστήμης, της Φιλοσοφίας, της Οικονομίας και της Θρησκείας. Η Τέχνη για την Τέχνη είναι ένα σύνθημα κενό, γιατί η Τέχνη είναι για τον άνθρωπο, αφού το περιεχόμενό της είναι δάνειο από τις άλλες αξίες του Πολιτισμού».
Όπως πολύ χαρακτηριστικά τόνισε ο Γενικός Διευθυντής της ΟΑΚ «η Τέχνη, ως η μοναδική εκείνη δύναμη του φωτός που νικά κάθε σκοτάδι, αποτελεί τη μόνη διέξοδο από τ’ αδιέξοδα του καιρού μας. Ο Γιάννης Σμαραγδής, ως τεχνίτης του φωτός, βαδίζει κι’ εκείνος στα χνάρια των μορφών που ενέπνευσαν τον ίδιο και το έργο του και διακηρύσσει παντού τη νίκη του φωτός επί του σκότους, τη νίκη της Ανέσπερης Αγάπης». Κλείνοντας τη συλλογιστική του ο κ. Ζορμπάς ανέφερε πως ο σημαντικός σκηνοθέτης κ. Σμαραγδής «είναι προσηλωμένος στην Κρητική Ματιά, κατά την οποία: “Η ζωή είναι ανήφορος και πρέπει να τον ανέβουμε με αξιοπρέπεια και ανδρεία”» κι’ έθεσε το ερώτημα προς τον σκηνοθέτη «Τέχνη για τον άνθρωπο, λοιπόν, ή Τέχνη για την Τέχνη;».
Ο κ. Σμαραγδής πριν αρχίσει τον λόγο του, ευχαρίστησε τον Γενικό Διευθυντή κ. Κωνσταντίνο Ζορμπά και εξέφρασε την αγάπη του προς το Ίδρυμα, χαρακτηρίζοντας ταυτοχρόνως την ομιλία του ως «δημόσια εξομολόγηση», γιατί όπως είπε «οι καλλιτέχνες αυτό κάνουν στο έργο τους, δημοσίως εξομολογούνται, δηλαδή δημοσίως προσπαθούν να βάλουν σε κίνηση, να φέρουν στο φως, τον μέσα ανώτερο εαυτό τους ή την κατανόηση που μέσα από τη διαδρομή τους έχουν αποκτήσει για το μέσα εσώτερο φως που είναι μέρος του θείου φωτός». Κατά τον σκηνοθέτη, γίνεσαι μέρος του φωτός και «εάν αυτό το κατανοήσεις μπορεί η Τέχνη που αντιπροσωπεύεις ή που υπηρετείς, τα έργα δηλαδή που θα μπουν σε κίνηση μέσα από σένα, να είναι χρήσιμη για τους άλλους».
Απαντώντας δε στο ερώτημα του κ. Ζορμπά περί Τέχνης ο σκηνοθέτης είπε πως «η αναγκαιότητα της Τέχνης είναι επιτακτική παρά ποτέ, καθώς δημιουργεί οροπέδια καταφυγής της ανθρώπινης ψυχής». Έτσι, «στην Εκκλησία πηγαίνει ο άνθρωπος για να εμβαπτιστεί στο φως του Θεού. Τα έργα Τέχνης υπάρχουν εκεί για να τα ανακαλέσεις, την ώρα που η ψυχή τα έχει ανάγκη». Κατά τον κ. Σμαραγδή, «Γιατί ο ελληνικός πολιτισμός είναι απόλυτα συνδεδεμένος από την εποχή του Ομήρου μέχρι τους καιρούς μας, με τη θάλασσα, το φως και από την αλλαγή της χρονολογίας μέχρι τις μέρες μας με την Ορθοδοξία» και η Ελλάδα «είναι η μεγαλύτερη δύναμη στον κόσμο στην Ποίηση» καθώς «όλα αυτά τα έργα τα οποία μνημονεύουμε και μέσα από αυτά παίρνουμε παρηγοριά ψυχής, έχουν σχέση με την Ορθοδοξία». Τούτο συμβαίνει διότι, «δεν μπορεί να εκφραστεί το μέσα ανώτερο σώμα του Ελληνισμού, αν δεν είναι εμβαπτισμένο στο φως της Ορθοδοξίας». Όπως πολύ χαρακτηριστικά τόνισε ο σκηνοθέτης, «η Τέχνη υπαινίσσει, δεν υπογραμμίζει, ανοίγει πύλες κι’ αφήνει τον καθένα από εμάς να μπει μέσα».
Στη συνέχεια, ξεδιπλώνοντας την προσωπική του και συνάμα δημόσια εξομολόγησή του, ομολόγησε πτυχές από την προσωπική του ζωή, καθώς και από το οικογενειακό του περιβάλλον, το οποίο τον έσπρωχνε ολοένα και πιο μακριά από την Εκκλησία. Έτσι, ο ίδιος ζούσε και λειτουργούσε μέσα στο πνεύμα του υλισμού, «όμως, παρ’ όλα αυτά» ομολόγησε πως «ένα μικρό προσωπικό εσωτερικό μαντείο μου έλεγε πως αυτά μπορεί να είναι και “άλλα”… Νομίζω ότι αυτό μ’ έσωσε» και ακριβώς «Εκεί έγινε μια μετάλλαξη. Άρχιζα να διαβάζω Ελύτη, Παπαδιαμάντη, Σεφέρη και εκκλησιαστικά κείμενα». Έτσι, όπως ο σκηνοθέτης ομολόγησε «όταν άρχισα ν’ αποκτάω συναίσθηση της ύπαρξής μου και να διεκδικώ να ενταχθώ μέσα στο φως το ελληνικό και της Ορθοδοξίας». Έτσι, μέσα σ’ αυτό το εσωτερικό κλίμα του φωτός, κατ’ όναρ εμπνεύστηκε και συνέλαβε την ιδέα για την ταινία του «Καλή σου νύχτα κυρ Αλέξανδρε».
Κατά τον σκηνοθέτη, «η Τέχνη, όπως και η Εκκλησία συμφιλιώνει». Γιατί, δεν θα πρέπει να «λησμονούμε πως υπάρχει πάνω από μας το αόρατο, που είναι ισχυρότερο από το ορατό», αλλά και πως «το φως για να σου μιλήσει, δηλαδή ο Θεός, θα πρέπει να το ανακαλέσεις και θα πρέπει να το πιστέψεις για να λάβεις την ευλογία». Ο κ. Σμαραγδής μίλησε, επίσης, για τον μεγάλο συγγραφέα της Κρήτης Νίκο Καζαντζάκη, καθώς και για την προσπάθεια αποκατάστασης της αλήθειας, μέσα από τη νέα ταινία που ετοιμάζει αυτόν τον καιρό για το μεγάλο συγγραφέα, αλλά και πως η ελληνική κοινωνία τον αδίκησε κατάφορα. Τέλος, ολοκληρώνοντας τη γεμάτη φως ομιλία του, τόνισε πως «εκεί μάς οδηγούν οι ήρωες του Greco, προς το φως».
Ο Γενικός Διευθυντής της ΟΑΚ έκλεισε την εκδήλωση με ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το κείμενο του Μίμη Τσακωνιάτη, του συγγραφέα του υπό έκδοση βιβλίου «Γιάννης Σμαραγδής: Ο Αρχιτέκτονας της Ψυχής» και με το οποίο, «Είναι συναρπαστικό πόσο αρχέγονοι είναι οι δημιουργικοί σπόροι Φωτός του μέγιστου εν ζωή Έλληνα σκηνοθέτη Γιάννη Σμαραγδή καθώς προέρχονται κατευθείαν από τους λαμπερούς καρπούς των ιδίων των θείων αρχέτυπων και ποτίζονται από την κρήνη της Μνημοσύνης… Μήπως αυτός ο καλλιτέχνης δεν είναι ένας αληθινός σπορέας του Λόγου του Θεού καθώς κάθε φορά με τις ταινίες του φυτεύει αγαθές βόμβες Αγάπης που εκρήγνυνται βαθιά μέσα στις ψυχές των θεατών και τις καταυγάζουν με Φως…;». Την εκδήλωση έκλεισε ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης πρ. Αυλώνος κ. Χριστόδουλος, ο οποίος δήλωσε βαθύτατα συγκλονισμένος από την ομιλία του κ. Σμαραγδή και ακολούθησε επίσημο γεύμα προς όλους τους συμμετέχοντες.
