Τίμησαν τον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Παντελεήμονα Παπαγεωργίου

  • Dogma

RNN | NEWSDESK | Με ιδιαίτερη επιτυχία στέφθηκε η παρουσίαση του αφιερωματικού τόμου στον Μητροπολίτη  Θεσσαλονίκης  Παντελεήμονα Παπαγεωργίου, το προηγούμενο Σάββατο στην αίθουσα τελετών της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης.

 

Η εκδήλωση διοργανώθηκε από το «Κέντρο Οικουμενικών, Ιεραποστολικών και Περιβαλλοντικών Μελετών «Παντελεήμων Παπαγεωργίου»

 

Για τον τόμο αλλά και για το έργο του μακαριστού Μητροπολίτη, μίλησε ο επιμελητής της έκδοσης, καθηγητής κ. Πέτρος Βασιλειάδης*, η ομιλία του οποίου έχει ως εξης:

 

Παναγιώτατε, Σεβασμιώτατε, Θεοφιλέστατοι, σεβαστοί πατέρες, αξιότιμοι κύριοι συνάδελφοι, φίλες και φίλοι των κινήσεων π. Ιακώβου Παυλάκη και Κωνσταντίνου Βαμβίνη και πνευματικά τέκνα του αοιδίμου Μητροπολίτου Παντελεήμονος Παπαγεωργίου, κυρίες και κύριοι.

 

Η αποψινή παρουσίαση του τόμου τιμής και μνήμης του Μητροπολίτου Παντελεήμονα Παπαγεωργίου, που μάλιστα συμπίπτει με τα 110 χρόνια από τη γέννησή του, αποτελεί την πρώτη επίσημη εκδήλωση του ερευνητικού κέντρου Οικουμενικών, Ιεραποστολικών και Περιβαλλοντικών Μελετών «Παντελεήμων Παπαγεωργίου», το οποίο τελεί υπό τις ευλογίες και την επίτιμη προεδρία του Παναγιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ. Ανθίμου.

 

Η επιστημονική αυτή εταιρεία δημιουργήθηκε από αρχιερείς, ιερείς, πανεπιστημιακούς καθηγητές, πνευματικά τέκνα και συγγενείς του Μητροπολίτου Παντελεήμονα, αλλά και μέλη των κινήσεων π. Ιακώβου Παυλάκη και π. Κωνσταντίνου Βαμβίνη, μετά από την πολύ πετυχημένη επιστημονική διημερίδα, που διοργάνωσε το 2006 ο Μητροπολίτης Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας κ. Ιωήλ για να τιμήσει τον εξαιρετικά αγαπητό στην επαρχία του προκάτοχό του.

 

Πήρε αυτή την ονομασία και στόχευση από τα συμπεράσματα της ανωτέρω επιστημονικής εκδήλωσης, αφού ο Μητροπολίτης Παντελεήμων Παπαγεωργίου υπήρξε ο πρώτος διευθυντής της Αποστολικής Διακονίας και μεταπολεμικά ο επιφανέστερος ιεράρχης που πρωτοστάτησε στον οικουμενικό διάλογο, ως εκπρόσωπος τόσον του οικουμενικού θρόνου, όσο και της Εκκλησίας της Ελλάδος. Έλαβε μάλιστα τη νομική της υπόσταση πέρσι, κατά την επέτειο 50 χρόνων από την ενθρόνισή του στην Θεσσαλονίκη, και 60 χρόνων από την εκλογή του ως μητροπολίτου της Εκκλησίας της Ελλάδος και την ενθρόνισή  του στην Έδεσσα. Κατά την ημέρα μάλιστα της εκδημίας του ο Παναγιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ. Άνθιμος τέλεσε πολυαρχιερατικό μνημόσυνο στη μνήμη του.  

 

Ο τόμος αυτός έχει τίτλο: «ΜΝΗΜΗ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ: ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ, ΤΟ ΕΡΓΟ ΚΑΙ ΤΗ MΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ. ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΔΙΗΜΕΡΙΔΟΣ» και είναι έκδοση της Ιεράς Μητροπόλεως Εδέσσης. Αποσκοπεί στην παρουσίαση στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό της πνευματικής εκείνης πανδαισίας και του κλίματος εκείνων των ημερών, προκειμένου οι παλαιότεροι να θυμηθούν και οι νεότεροι να διδαχθούν από την μεγάλη αυτή μορφή της νεότερης εκκλησιαστικής μας ιστορίας. 

 

Την έκδοση αυτού του τιμητικού αφιερώματος τιμής και ευγνωμοσύνης εμείς όλοι, τα πνευματικά του τέκνα, θεωρήσαμε ως τον ελάχιστο φόρο τιμής στον μητροπολίτη Παντελεήμονα, μια από τις μεγαλύτερες εκκλησιαστικές προσωπικότητες της νεότερης Ελλάδας, ο οποίος  αγαπήθηκε όσο κανένας άλλος μέχρι σήμερα από τον λαό της Εδέσσης, τον οποίον θεοφιλώς διεποίμανε επί μία δεκαετία (1941-1951) κατά τους δύσκολους χρόνους της κατοχής και του εμφυλίου πολέμου.

 

Αλλά και ως Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης αργότερα (1951-1974), ως αγιορείτης μοναχός μέχρι την οσιακή κοίμησή του, ως Πατριαρχικός Έξαρχος πάσης Δωδεκανήσου αμέσως μετά την προσάρτησή της στο ελληνικό κράτος, αλλά και ως εκπρόσωπος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας και της Εκκλησίας της Ελλάδος στους διορθοδόξους και διαχριστιανικούς διαλόγους, ο Παντελεήμων παραμένει εσαεί στην μνήμη όλων σχεδόν των Ελλήνων, αλλά και των εκτός της Ελλάδος ανά τον κόσμο χριστιανών, ως ο εκκλησιαστικός εκείνος άνδρας, ο οποίος με την αγία πνευματική μορφή του, την ευρύτητα του πνεύματος, τον βαθυστόχαστο θεολογικό του λόγο, και κυρίως την καρτερικότητα την οποία επέδειξε κατά την αντικανονική και παρά πάσαν έννοια δικαίου απομάκρυνσή του από τον αποστολικό θρόνο της Θεσσαλονίκης κατά την περίοδο της αλήστου μνήμης δικτατορίας (1968-1974), αποτελεί παράδειγμα αυθεντικής Ορθόδοξης χριστιανικής μαρτυρίας  της νεότερης εκκλησιαστικής μας ιστορίας.

 

Η πρώτη επίσημη πράξη του, ως Μητροπολίτου τότε Εδέσσης και Πέλλης, ήταν η ίδρυση «εν τω Προσκυνήματι της Αγίας Τριάδος Μεσημερίου Εδέσσης Ανδρώας Κοινοβιακής Ιεράς Μονής επ’ ονόματι του ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ». Έργο και αποστολή του μοναστικού αυτού κέντρου, κατά το όραμα του Μητροπολίτη Παντελεήμονα, πέραν του να είναι «γυμνάσιον πνευματικόν…και κέντρον μοναχικής πολιτείας κατά Χριστόν και πάσης αρετής εργαστήριον», ήταν και η ιεραποστολή.

 

Ο του «θείου λόγου ευαγγελισμός προς κατάνυξιν καρδιών και επιστροφήν λαού εις μετάνοιαν και ζωήν … εν λόγοις και γράμμασι και παντί μέρει και τρόπω, προς σωτηρίαν ψυχών, κατά την εκάστου θεόδοτον χάριν έσεται ες αεί της Ιεράς ταύτης Μονής το έργον».

 

Η ιεραποστολική κλήση του μακαριστού Παντελεήμονος Παπαγεωργίου, όπως άλλωστε διαφαίνεται και στα θεολογικά πονήματα τα οποία μας κατέλειπε, δεν πιστοποιείται μόνο από το γεγονός ότι χρημάτισε πρώτος Διευθυντής της Αποστολικής Διακονίας, της πρώτης επίσημης ιεραποστολικής οργάνωσης της Εκκλησίας της Ελλάδος, από την ημέρα της επιστροφής του το 1932 στην Αθήνα (μετά την περάτωση των μεταπτυχιακών του σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Φιλαδελφείας των ΗΠΑ, όπου και έλαβε διαδοχικά τον τίτλο του Προλύτου, του Μαγίστρου της θεολογικής επιστήμης και αργότερα του Επιτίμου Διδάκτορος της Θεολογίας) μέχρι το τέλος του 1936, οπότε και χειροτονήθηκε Επίσκοπος Ταλαντίου, πιστοποιείται κυρίως από τις εμβριθείς και θεολογικά τεκμηριωμένες – πάντοτε βέβαια με πνεύμα νηφαλιότητας και καταλλαγής – εισηγήσεις του στην Ιερά Σύνοδο της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος για την αναγκαιότητα της συμμετοχής της στον διαχριστιανικό διάλογο.

 

Ως Μητροπολίτης Εδέσσης και Πέλλης, υπεραμυνόμενος της συμμετοχής των Ορθοδόξων στο ιδρυθέν το 1948 ΠΣΕ, στην επίσημη έκθεσή του προς την Α.Θ. Παναγιότητα τον τότε Οικουμενικό Πατριάρχη κυρόν Αθηναγόρα και την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος, διέγραφε ως εξής την ιεραποστολική ευθύνη της Ορθοδοξίας: «το διδόναι λόγον παντί τω αιτούντι και το πληροφορείν περί της εν ημίν ελπίδος και το προάγειν την Βασιλείαν του Θεού και το εργάζεσθαι υπέρ της επικρατήσεως της υγιαινούσης χριστιανικής διδασκαλίας και το υπερμαχείν της Εκκλησίας του Χριστού είναι καθήκον ομολογίας του Ορθοδόξου χριστιανού εκ των πρώτων». Γι’ αυτή του την διακονία και την εν γένει προσφορά στο έθνος και την εκκλησία, η Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ του απένειμε το 1965 τον τίτλου του επιτίμου διδάκτορος της θεολογίας.

 

Αυτοί ήταν οι λόγοι που μας οδήγησαν στο να συστήσουμε με το όνομά του την επιστημονική μας εταιρεία, αλλά και γιατί θέλαμε να τιμήσουμε τον αντικανονικώς διωχθέντα κατά την αλήστου μνήμης περίοδο της δικτατορίας (1967-74), καρτερικώς όμως υπομείναντα (κατά μίμηση Χριστού, όπως συνήθιζε να λέγει) τον σταυρό του μαρτυρίου του, τον αδίκως μη αποκατασταθέντα εις τον θρόνο του (παρά την κανονική και ηθική του δικαίωση) από την μετα-ιερωνυμική εκκλησιαστική ηγεσία, και κυρίως τον μεροληπτικώς αγνοηθέντα κατά την μεταπολίτευση από τις πνευματικές, πολιτικές και δημοσιογραφικές δυνάμεις όσον αφορά την αντιστασιακή του δράση (με ελάχιστες δυστυχώς εξαιρέσεις), όπως θα διαπιστώσει ο αναγνώστης του τόμου από το άγνωστο εν πολλοίς φωτογραφικό και λοιπό υλικό του τεράστιου αρχείου του, το οποίο φυλάσσει και έχει υποσχεθεί να δωρίσει στην εταιρεία ο γαμπρός του κ. Ξενοφών Καράπας.   

 

Με τη βοήθεια του Θεού, τις ευλογίες παναγιωτάτου επιτίμου προέδρου της κ. Ανθίμου, την ηθική αλλά και υλική συμπαράσταση όλων μας, η επιστημονική μας εταιρεία σκοπεύει να αποδώσει την ιστορική αλήθεια και το δίκαιο, «ίνα μη το κακόν αθάνατον γένηται», κυρίως όμως για να αποτελέσουν οι ιδέες του μακαριστού Παντελεήμονα «παρακαταθήκη» στις επερχόμενες γενεές.

 

Το έργο που επίσημα παρουσιάζουμε απόψε χωρίζεται σε τρείς ενότητες: τις προσφωνήσεις (13 τον αριθμό, αρχής γενομένης από εκείνες του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κυρού Χριστοδούλου, και του επιχωρίου επισκόπου, Μητροπολίτου Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας κ. Ιωήλ), τις εισηγήσεις που παρουσιάστηκαν στην διήμερη εκείνη εκδήλωση, επιλεγμένες δημοσιεύσεις για τον μακαριστό ιεράρχη, καθώς και τις γραπτές μαρτυρίες όσων εκ των πνευματικών του τέκνων δεν κατέστη δυνατόν να τις παρουσιάσουν λόγω του περιορισμένου χρόνου, 28 συνολικά, ενώ το τρίτο και τελευταίο μέρος αποτελείται από 3 παραρτήματα: τις φωτογραφίες του συνεδρίου – δυστυχώς μόνον της πρώτης ημέρας – το πρωτότυπο πρόγραµµα του συνεδρίου, και το σπουδαιότερο τα διαχρονικά φωτογραφικά στιγμιότυπα από τη ζωή και τη δράση του Μητροπολίτη Παντελεήμονα Κ. Παπαγεωργίου.

 

Στα τελευταία αυτά περιλαμβάνονται στιγμές από την παιδική ηλικία μέχρι και τις μεταπτυχιακές του σπουδές στην Φιλαδέλφεια, υπαίθριες λειτουργίες στις κατασκηνώσεις του γνωστού κοινωνικού επαναστάτη κληρικού π. Γεωργίου Πυρουνάκη, τις πανορθόδοξες συναντήσεις, την υποδοχή του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και του τότε Οικουμενικού Πατριάρχου κυρού Αθηναγόρα, την ανακήρυξή του σε επίτιμο διδάκτορα του ΑΠΘ, τα εγκαίνια αυτού εδώ του μητροπολιτικού μεγάρου, στο οποίο δυστυχώς δεν αξιώθηκε να επιστρέψει μετά την κανονική του δικαίωση, και τέλος τις θλιμμένες  φωτογραφίες προσευχόμενος υπέρ των διωκτών του στο παρεκκλήσιο του μητροπολιτικού μεγάρου κατά την κατ οίκον κράτηση και μετέπειτα έκπτωσή του, και ατενίζοντας την πόλη που αγάπησε από το αίθριο του μεγάρου, μέχρι και το περίφημο απόσπασμα των TIMES, με το οποίο διεθνώς έγινε γνωστή η αντικανονική του έκπτωση και η πραγματική αντιστασιακή του δράση. 

 

Όσα κείμενα για διάφορους λόγους δεν κατατέθηκαν γραπτώς στην γραμματεία της διημερίδας απομαγνητοσκοπήθηκαν από τον κ. Ιωάννη Τόμας από τα DVD του τηλεοπτικού σταθμού 4Ε, ο οποίος κάλυψε την όλη εκδήλωση. Τον πολυτονισμό των κειμένων επιμελήθηκε ο διδάκτωρ του τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ και ιεροκήρυκας της Ι.Μ. Εδέσσης π. Παντελεήμων Καραλάζος, ενώ την γενική γλωσσική επιμέλεια του τόμου ανέλαβε ο Δρ.Φ. πανεπιστημιακός κ. Αλέξανδρος Βασιλειάδης.

 

Τέλος την επιλογή του φωτογραφικού υλικού επιμελήθηκε ο κ. Ξενοφών Καράπας. Σε όλους τους παραπάνω συντελεστές της εκδόσεως εκφράζω από καρδιάς τις θερμές μου ευχαριστίες. Κυρίως όμως χάριτας οφείλουμε στην Ι. Μ. Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας, και προσωπικά στον Μητροπολίτη της κ. Ιωήλ, που ανέλαβαν όλη την οικονομική δαπάνη, από την αρχική οργάνωση της διημερίδας, πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής της οποίας ήταν ο ακαδημαϊκός κ. Αντ.-Αιμ. Ταχιάος, μέχρι και τη τελική εκτύπωση του έργου που σήμερα επίσημα παρουσιάζουμε.

 

Στόχος και της διημερίδας και της παρούσης εκδόσεως ήταν να παρουσιαστούν με επιστημονική ακρίβεια όλα τα γεγονότα που σχετίζονται τη ζωή, το έργο και τη διακονία του μακαριστού γέροντα, αλλά και όσα ιστορικά συμβάντα σημάδευσαν την περιρρέουσα εθνική, πολιτιστική, πολιτική, δικαστική ζωή του τόπου, κυρίως κατά την δεκαετία του ’60.

 

Οι μελέτες που απαρτίζουν τον τόμο, αν και καταχωρίζονται με τη σειρά που εκφωνήθηκαν, χωρίζονται σε ιστορικές, θεολογικές, πνευματικού και μοναστικού περιεχομένου, πολιτικές και νομοκανονικές, αλλά και βιωματικές με προσωπικές αναμνήσεις και καταθέσεις φόρου τιμής. Αρχίζοντας από τις ιστορικές, ο ομότιμος Καθηγητής κ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ καταθέτει μια «Σύντοµη βιογραφική αναφορά στον Μητροπολίτη Παντελεήµονα Παπαγεωργίου», ο εδεσσαίος ιστορικός ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΑΛΙΔΗΣ εισηγείται το θέμα: «Παντελεήµων Α΄ Παπαγεωργίου ο µεγαλοπρεπής: Μαρτυρίες», και ο θεολόγος-ιστορικός ΑΡΣΕΝΙΟΣ ΑΡΣΕΝΑΚΗΣ επιχειρεί μια σύγκριση με τον από Θεσσαλονίκης πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄, τον οποίον φέτος για τα 100 χρόνια από την εκδημία του τίμησε η πόλη μας, με τη μελέτη του: «Ο Πατριάρχης Ιωακείµ Γ΄(1834-1912) και ο Μητροπολίτης Παντελεήµων  (1902-1979). Βίοι παράλληλοι». Τέλος ο ανιψιός του μακαριστού γέροντα ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΙΣΚΙΛΑΣ παρουσιάζει σπάνιες και αυθεντικές ανέκδοτες «Αναµνήσεις και ιστορικές µαρτυρίες για το οικογενειακό περιβάλλον του µακαριστού θείου µου Μητροπολίτη Παντελεήµονα Παπαγεωργίου».

 

Στις θεολογικές συμβολές ο στενός συνεργάτης του Μητροπολίτης Τυρολόης και Σερεντίου, ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ ΡΟΔΟΠΟΥΛΟΣ, στην εισαγωγική του μελέτη με τίτλο «Το Τρισσόν αξίωµα του Κυρίου και ο Μητροπολίτης Παντελεήµων Παπαγεωργίου», αναπτύσσει το εκκλησιολογικό υπόβαθρο της εν γένει βιωτής και διοικητικής του δραστηριότητας, κυρίως αναφορικά με τα μέλη των εκκλησιαστικών οργανώσεων.

 

Ο ομιλών αναπτύσσει το θέμα «Ο Μητροπολίτης Παντελεήµων Παπαγεωργίου φορέας βιβλικής και λειτουργικής αναγέννησης», αναδεικνύοντας τα οράματά του και πόσο χρονικά μπροστά από τις θεολογικές και εκκλησιαστικές εξελίξεις βρισκόταν, και ο καθ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΡΤΖΕΛΟΣ, με τη μελέτη του «Η θεολογία και η οικουµενική προοπτική του Μητροπολίτη Παντελεήµονα Παπαγεωργίου», υπογραμμίζει τις βαθυστόχαστες θεολογικές και οικουμενικές απόψεις του. Τέλος, ο ΞΕΝΟΦΩΝ ΚΑΡΑΠΑΣ πραγματεύεται το λίαν ενδιαφέρον για τις σχέσεις της Εκκλησίας της Ελλάδος με το Οικουμενικό Πατριαρχείο θέμα: «Ο µακαριστός Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Παντελεήµων Παπαγεωργίου και το Έκκλητο».

 

Στις πνευματικού περιεχομένου μελέτες ο καθ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΕΛΕΓΓΙΔΗΣ αναπτύσσει το θέμα: «Το πνευµατικό υπόβαθρο του ποιµαντικού έργου του Μητροπολίτη Παντελεήµονα Παπαγεωργίου», και ο πρόσφατα εκδημήσας στενός του συνεργάτης από την εποχή της διακονίας του στην Έδεσσα π. ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΟΓΛΟΥ το θέμα: «Ο Μητροπολίτης Παντελεήµων Παπαγεωργίου και η πνευματική του παρακαταθήκη στην Έδεσσα».

 

Για τη σχέση του μακαριστού γέροντα με το μοναχισμό και το Άγιον Όρος, περιλάβαμε τη νεκρολογία του καθηγουμένου της Ι. Μ. Γρηγορίου π. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΨΑΝΗ, «O Μητροπολίτης Παντελεήµων Παπαγεωργίου και ο δεσµός του µε τον αγιορειτικόν µοναχισµόν», και την άκρως κατατοπιστική ομιλία του μοναχού ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΚΑΡΤΣΩΝΑ, «Τα µοναστικά βιώµατα του Μητροπολίτη Παντελεήµονα Παπαγεωργίου».

 

Η πληθωρική παρουσία του στα πολιτικά δρώμενα της περιόδου της αρχιερατείας του, αλλά και η άδικη δικαστική δίωξή του, επέβαλαν τεκμηριωμένες επιστημονικά μελέτες, όπως του Δρ.Θ. του ΑΠΘ κ. ΚΩΣΤΑ ΜΥΓΔΑΛΗ, «Η Μεταπολεµική πολιτική κατάσταση και η αντιστασιακή δράση του Μητροπολίτη Παντελεήµονα Παπαγεωργίου», του επίσης πρόσφατα εκδημήσαντος καθηγητή της Νομικής του ΑΠΘ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ ΠΑΠΑΣΤΑΘΗ, «Το κανονικό ζήτηµα της Αρχιερατείας του από Εδέσσης Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Παντελεήµονα Παπαγεωργίου», και η λεπτομερής ανάλυση του δικηγόρου ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΟΥΚΟΥΤΣΙΔΗ, «Η δικαστική ή µη εµπλοκή του Μητροπολίτη Παντελεήµονα Παπαγεωργίου κατά την περίοδο της δεκαετίας του 1960 και ειδικά κατά την περίοδο της δικτατορίας».

 

Αφήσαμε στο τέλος τις βιωματικές προσωπικές εμπειρίες όσων γνώρισαν και έζησαν από κοντά τον μακαριστό γέροντα μητροπολίτη, γιατί παρουσιάζουν αυθεντικές μαρτυρίες του ήθους της καρτερικότητας, της πατριωτικής και εθνικής του συνείδησης, αλλά και της χωρίς όρια κενωτικής προσφοράς του για τους συνανθρώπους του. Η γλαφυρή και άκρως ενημερωτική περιγραφή από τον μητροπολίτη Βερροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ ΚΑΛΠΑΚΙΔΗ, των «Αναµνήσε(ων) από την περίοδο της δοκιµασίας και των τελευταίων του ηµερών στη Θεσσαλονίκη του Μητροπολίτη Παντελεήµονα Παπαγεωργίου», καθώς και οι συμβολές: (α) του ακαδημαϊκού κ. ΑΝΤΩΝΙΟΥ-ΑΙΜΙΛΙΟΥ ΤΑΧΙΑΟΥ, με τίτλο «Αναµνήσεις από τα χρόνια της Αρχιερατείας του Μητροπολίτη Παντελεήµονα Παπαγεωργίου στην Έδεσσα και στην Θεσσαλονίκη», (β) του εδεσσαίου δημοσιογράφου ΛΑΜΠΗ ΓΕΡΕΜΤΖΕ, «Αναµνήσεις και εκδηλώσεις τιµής για τον από Εδέσσης και Πέλλης κανονικό Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Παντελεήµονα Παπαγεωργίου», (γ) του απόστρατου στρατηγού ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΝΟΥΣΚΑ, «Σκόρπιες σκέψεις για την δραστηριότητα του αειµνήστου Μητροπολίτου Εδέσσης και Πέλλης Παντελεήµονος Παπαγεωργίου κατά την περίοδο 1941-1946», και (δ) του θεολόγου ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΚΕΧΑΓΙΑ, «Αναµνήσεις από τα χρόνια της Αρχιερατείας του στην Έδεσσα και στην Θεσσαλονίκη», όλες προσφέρουν ανεκτίμητο υλικό για τον ιστορικό του μέλλοντος, αναφορικά με την πνευματικότητα, το ήθος, τον αλτρουισμό, την εθνική του δράση και τη συμβολή του στην εθνική συμφιλίωση.

 

Ο αοίδιμος μητροπολίτης άφησε πλειάδα αφοσιωμένων κληρικών, συνειδητών χριστιανών, οι οποίοι συνεχίζουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τα οράματα και τη διακονία του στην εκκλησία, την επιστήμη, τη θεολογία και το συνάνθρωπο. Αρκετοί από αυτούς καταθέτουν φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης: Ο μητροπολίτης Σταυροπηγίου κ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΛΠΑΚΙΔΗΣ, «Αναµνήσεις και κατάθεση φόρου τιµής στο µακαριστό Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Παντελεήµονα Παπαγεωργίου». Ο επίσκοπος Θεουπόλεως, ο οποίος φέρει και το όνομά του, κ. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ ΣΚΛΑΒΟΣ, «Αέναος η ευχαριστία και η ευγνωµοσύνη».

 

Ο επίσκοπος Θερμών κ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΡΟΛΛΙΟΣ, «Αναµνήσεις και κατάθεση φόρου τιµής στον μακαριστό Μητροπολίτη Παντελεήµονα Παπαγεωργίου». Ο για πολλά χρόνια πιστός συνεργάτης του διάκονος ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΖΩΡΤΖΗΣ, «Αναµνήσεις από τον πνευµατικό µου πατέρα αοίδιµο Μητροπολίτη Παντελεήµονα Παπαγεωργίου». Η πρεσβυτέρα κ. ΟΥΡΑΝΙΑ ΣΕΡΑΝΙΔΟΥ, «“Η Θεία Χάρις η πάντοτε τα ασθενή θεραπεύουσα”. Αναµνήσεις aπό τoν γέροντα Παντελεήµονα  Α΄».

 

Τέλος, ο μακαρισμός Μητροπολίτης Παντελεήμων ευδόκησε να έχει στενούς συνεργάτες κληρικούς, όπως οι αείμνηστοι π. Ιάκωβος Παυλάκης και π. Κωνσταντίνος Βαμβίνης, οι οποίοι άφησαν τεράστιο πνευματικό ενοριακό έργο, στη Νεάπολη και στην Αγία Τριάδα και Οσία Ξένη αντίστοιχα.

 

Οι φίλοι και τα πνευματικά τους παιδιά έχουν εδώ και πολύ καιρού συστήσει νομικά κατοχυρωμένες κινήσεις, οι οποίες συνδέονται πνευματικά με το τότε πνευματικό τους καθοδηγητή, και γι’ αυτό ο θεολόγος κ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ, M.Th., και  ο πρώην Αντιδήμαρχος Θεσσαλονίκης ιατρός κ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΚΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ αντίστοιχα, καταθέτουν τις δικές τους «Αναµνήσεις και φόρο τιµής».

 

Το ίδιο και ο π. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΛΕΥΡΑΚΗΣ, κληρικός με το γνωστό ριζοσπαστικό κοινωνικό του έργο, προβαίνει σε (έτσι τιτλοφορεί τη δική του συμβολή) «Φτωχή κατάθεση ψυχής, έναντι µεγάλου ανεξοφλήτου χρέους».

 

Επιτρέψτε μου να κλείσω τη σύντομη αυτή – καθαρά πληροφοριακή,  και όπως είναι φυσικό ουδόλως αξιολογική, αφού τυχαίνει να είμαι ο επιμελητής της εκδόσεως – παρουσίαση του τιμητικού αυτού αφιερώματος με δύο αποσπάσματα από τα έργα του αοιδίμου μητροπολίτου Παντελεήμονος.

 

Το πρώτο από τον ενθρονιστήριο λόγο του το 1951 σε τούτη εδώ την μητρόπολη, με την επισήμανση ότι τα όσα λέγει τα λέγει κατά την κορύφωση του εμφυλίου της πατρίδας μας: «Τη χριστιανική αγάπη διακρίνουν, γενικώς, έργα αγάπης και, ειδικώτερον, η κοινωνική δικαιοσύνη … Χωρίς κοινωνική δικαιοσύνη, δεν είναι δυνατόν να εξουθετερωθούν οι απειλούντες σήμερον την ανθρωπότητα μεγάλοι κοινωνικοί κίνδυνοι», διαπίστωση προφητική για όσα συμβαίνουν σήμερα στην πατρίδα μας.

 

Και το δεύτερο από την εισήγησή του στην ΚΕ΄ σύνοδο της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος επί Αρχιεπισκόπου Θεοκλήτου το Νοέμβριο του 1958: «Ορθότερο, λοιπόν, και προτιμότερο είναι … αι Ορθόδοξοι αντιπροσωπείαι …(να) απαρτίζωνται εκ κληρικών και λαϊκών, ίνα και εν τούτω εκδηλωθεί το «δημοκρατικόν» της Εκκλησίας ημών πνεύμα, όπερ … αναγνωρίζει τα εν αυτή δικαιώματα των λαϊκών και ποιείται εμπράκτως χρήσιν αυτών».

 

 

*Ο Πέτρος Βασιλειάδης είναι καθηγητής του τμήματος Θεολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, σπούδασε Θεολογία και Μαθηματικά στο Α.Π.Θ. και Βιβλική Κριτική και Θεολογία στο Λονδίνο και τη Χαϊδελβέργη. Διδάσκει Θεολογία της Καινής Διαθήκης και Διαθρησκειακό Διάλογο. Η εξειδίκευσή του αφορά στις περιοχές της Συνοπτικής Παράδοσης (Q), της Θεολογίας της Καινής Διαθήκης και της Ιεραποστολικής και Οικουμενικής Θεολογίας. Όσον αφορά τις τρέχουσες θεολογικές τάσεις, κινείται στη γραμμή του Σάββα Αγουρίδη, του οποίου υπήρξε και βοηθός στη Θεολογική σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, εστιάζοντας στην οικουμενική διάσταση του Χριστιανισμού. Έχει εργαστεί για την προώθηση των σκοπών του Παγκοσμίου Συμβουλίου των Εκκλησιών.

 

 

 

 

 

 

 

 

TOP NEWS