Η Κυριακή του Θωμά είναι αυτή που κατά κύριο λόγο μοιράζεται με τους νεκρούς – το έθιμο αναβιώνει και τη Δευτέρα του Πάσχα, αλλά και τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος.
Εάν αναζητήσει κανείς τις «ρίζες», η απάντηση είναι σε αττικές λευκές ληκύθους, τα αγγεία που εμφανίστηκαν γύρω στο 470 και χρησιμοποιούνταν μέχρι το 400 π.Χ. αποκλειστικά σε ταφικές τελετές.
Σε λήκυθο του 430 π.Χ. που βρίσκεται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης απεικονίζεται πεπλοφόρος γυναίκα που φέρει προσφορές σε τάφο, ενώ στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο φυλάσσεται παρόμοιο αγγείο που βρέθηκε στην Ερέτρια και χρονολογείται γύρω στο 440 π.Χ. Απεικονίζεται ο νεκρός έφηβος με χλαμύδα, πέτασο και δόρυ, όρθιος να αντικρίζει την επιτύμβια στήλη του προς την οποία έρχεται μια γυναικεία μορφή με κάνιστρο γεμάτο στεφάνια προσφορών, για να στολίσει το ταφικό μνημείο.
Την ημέρα λοιπόν που σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοση ο Απόστολος Θωμάς ψηλάφισε τις πληγές στο σώμα του Χριστού, η ποντιακή παράδοση «προστάζει» φαγητό και ποτό πάνω στους τάφους και τραγούδια με τη λύρα. Η διάθεση δεν είναι θρηνητική, το αντίθετο, είναι αναστάσιμη και χαρούμενη, σχεδόν επιβάλλεται να διαταραχθεί η γαλήνη του κοιμητηρίου.
Σύμφωνα με την Εγκυκλοπαίδεια του ποντιακού ελληνισμού, το ταφικό έθιμο σε κοινότητες Ποντίων από την πρώην ΕΣΣΔ ήταν γνωστό ως τα γαλιαία (ή γαλιλαία). Το όνομα πιθανόν να οφείλεται στη Γαλιλαία, τον τόπο όπου μεγάλωσε και έδρασε ο Χριστός.
Υποστηρίζεται ότι από παρανόηση της φράσης του Ευαγγελίου που διαβάζεται στον όρθρο της Κυριακής του Θωμά και που λέει: «Οι ένδεκα μαθηταί επορεύθησαν εις την Γαλιλαίαν», προήλθε η παρανόηση ότι επρόκειτο περί αγίου. Έτσι είπαν: «τ’ άε – Γαλιλαία» (του Αγίου Γαλιλαία) και στη συνέχεια απλά γαλιαία.
Πηγή: pontosnews.gr