Η λειτουργία πρόκειται να τελεστεί στις 23 Αυγούστου στο ιστορικό μοναστήρι της Σουμελά, στην Τραπεζούντα. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος δεν θα παραστεί και στη θέση του θα ηγηθεί της τελετής ο Μητροπολίτης Σαράντα Εκκλησιών Ανδρέας. Η εξέλιξη αυτή έχει προκαλέσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον τόσο στον ορθόδοξο κόσμο όσο και στην Τουρκία, με χιλιάδες πιστούς να αναμένονται στη Σουμελά.
Ωστόσο, οι εθνικιστικοί κύκλοι δεν αφήνουν το γεγονός αναπάντητο, επιχειρώντας να δημιουργήσουν νέο κύμα αντιδράσεων γύρω από την τελετή. Ενώ πέρυσι είχε ακυρωθεί η λειτουργία του Δεκαπενταύγουστου, τώρα στο στόχαστρο βρίσκεται και η λειτουργία των Εννιάμερων, με παρεμβάσεις και επιθετική ρητορική στον τοπικό Τύπο.
Αντιδράσεις συλλόγων και κομμάτων
Η τοπική ιστοσελίδα 61saat.com φιλοξένησε δήλωση του Συλλόγου Σκέψης Νέου Αιώνα, με τον πρόεδρό του, δρ. Χασάν Ακιούζ, να καταγγέλλει τη λειτουργία ως «μέρος των δραστηριοτήτων περί Πόντου». Στο ανακοινωθέν τονίζεται:
«Όπως είναι γνωστό, το Ρωμαίικο Ορθόδοξο Πατριαρχείο Φαναρίου επιμένει στις δραστηριότητες περί Πόντου υπό το πρόσχημα της Ορθόδοξης λειτουργίας στη Σουμελά. Δυστυχώς, με λύπη μας πληροφορηθήκαμε ότι το Υπουργείο Εσωτερικών μας έδωσε για άλλη μια φορά άδεια για αυτή τη δραστηριότητα περί Πόντου με το πρόσχημα της θρησκείας».
Σε άλλο σημείο υπογραμμίζεται:
«Όπως γνωρίζουν όσοι σκέφτονται με λογική, σύνεση και στρατηγική, η δραστηριότητα αυτή δεν είναι θρησκευτική, αλλά μια εκδήλωση περί Πόντου που εξυπηρετεί τον ιμπεριαλισμό. Η στάση μας ενάντια σε αυτή την εκδήλωση παραμένει αμετάβλητη όπως και στο παρελθόν».
Ο ίδιος σύλλογος ζητά «την ακύρωση αυτής της δραστηριότητας περί Πόντου» και καταλήγει με τη φράση: «Έχουμε δει ότι το παιχνίδι δεν τελειώνει στο Βυζάντιο. Ωστόσο, αυτό που δεν γνωρίζουν και δεν καταλαβαίνουν είναι ότι η αντίστασή μας και η αποφασιστικότητά μας είναι αρκετά ισχυρές ώστε να διαταράξουν τα παιχνίδια του Βυζαντίου και αρκετά σφοδρές ώστε να καταστρέψουν τα τείχη του Βυζαντίου».
Η «παράσταση προδοσίας» και η πολιτική αντιπαράθεση
Στο ίδιο πνεύμα, ο πρόεδρος της περιφερειακής οργάνωσης του Κόμματος ΙΥΙ στην Τραπεζούντα, Μουχαμέτ Ερκάν, χαρακτήρισε τη λειτουργία ως «παράσταση προδοσίας» που απλώς «αναβλήθηκε για μία εβδομάδα». Όπως δήλωσε:
«Είτε πραγματοποιηθεί μια εβδομάδα νωρίτερα είτε αργότερα, εξακολουθούμε να βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα βρώμικο παιχνίδι περί Πόντου. Κάθε χρόνο, οι νόμοι της Τουρκικής Δημοκρατίας καταπατώνται και, ταυτόχρονα, παραβιάζεται η Συνθήκη της Λωζάνης».
Ο Ερκάν προχώρησε σε ακόμη πιο αιχμηρή ρητορική:
«Το Σάββατο, οι ιερείς θα έρθουν ξανά, θα παίξουν το βρώμικο παιχνίδι τους για τον Πόντο και θα φύγουν. Το επαναλαμβάνω: το να επιτρέπεται αυτή η λειτουργία, που δεν είναι παρά πρόβα για τον Πόντο και επίδειξη δύναμης των Ελλήνων, αποτελεί μεγάλη προδοσία εναντίον της Τραπεζούντας, της περιοχής και, τελικά, της Τουρκικής Δημοκρατίας».
Η παρέμβαση του Τζιχάτ Γιαϊτζί
Ακόμη πιο έντονες ήταν οι δηλώσεις του απόστρατου ναυάρχου Τζιχάτ Γιαϊτζί, γνωστού για το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας». Όπως ανέφερε:
«Η Τραπεζούντα είναι το φρούριο των Τούρκων, που κατέβαλε τους περισσότερους κόπους ώστε η Ανατολία να γίνει οριστικά τουρκική πατρίδα».
Ο Γιαϊτζί, επικαλούμενος τον κίνδυνο «προπαγάνδας περί Πόντου και Οικουμενισμού», τόνισε: «Πέρυσι το εμποδίσαμε, και θα εμποδιστεί και φέτος».
Η λειτουργία στη Σουμελά μετατρέπεται ξανά σε σημείο εθνικιστικής εκμετάλλευσης. Όπως δείχνουν οι αντιδράσεις, κάθε τελετή εργαλειοποιείται με επαναλαμβανόμενες αναφορές σε «προδοσία», «Βυζάντιο» και «Πόντο».