Μέσα από πρόσφατη ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Προκαθήμενος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας αναφέρθηκε στον αρχέγονο σκοπό του θυμού, λέγοντας:
«Ο θυμός δόθηκε στον άνθρωπο για να πολεμά τον διάβολο και το κακό. Είναι η απόρριψη της ψυχής, η “ενόχληση” μπροστά σε κάτι επιβλαβές, αμαρτωλό ή κακό. Ο θυμός πρέπει να λειτουργεί ως ανοσοποιητικό σύστημα της ψυχής – να αντιδρά, να προστατεύει, να απομακρύνει τον πειρασμό.»
Ωστόσο, προειδοποίησε πως ο ανθρώπινος θυμός, όταν δεν ελέγχεται, μπορεί να λειτουργήσει αντίστροφα:
«Λόγω της αμαρτωλότητας του ανθρώπου, ο θυμός μετατρέπεται συχνά σε εργαλείο του κακού· αντί να στρέφεται ενάντια στην αμαρτία, στρέφεται κατά του Θεού και του πλησίον.»
Στο σημείο αυτό, επικαλέστηκε τα λόγια του Αποστόλου Ιακώβου:
«Θυμὸς γὰρ ἀνδρὸς δικαιοσύνην Θεοῦ οὐ κατεργάζεται» (Ιακ. 1, 20).
Ο Μητροπολίτης έκανε χρήση μιας χαρακτηριστικής πατερικής μεταφοράς:
«Οι άγιοι πατέρες παρομοίασαν τον θυμό με σκύλο φύλακα. Αν διώχνει τους ληστές, είναι ωφέλιμος· αν όμως δαγκώνει φιλοξενούμενους και περαστικούς, γίνεται επικίνδυνος. Έτσι και ο θυμός: όταν στρέφεται εναντίον του κακού, είναι δύναμη της ψυχής· αλλιώς, καταλήγει σε πάθος καταστροφικό.»
Αναφερόμενος στην Ουκρανία και στις πληγές του πολέμου, επισήμανε:
«Ο θυμός του ουκρανικού λαού είναι φυσική αντίδραση στην αδικία και στα εγκλήματα των κατακτητών. Είναι λογικός και κατανοητός. Πρέπει όμως να μας οδηγεί στο να μισούμε την αμαρτία, όχι τους ανθρώπους· να μας ενδυναμώνει για αγώνα, όχι να μας παραλύει με μίσος.»
Σε ερώτηση σχετική με τον ρόλο του θυμού στο πεδίο της μάχης, η απάντησή του ήταν μετρημένη:
«Ο θυμός μπορεί να γεννήσει θέληση για αντίσταση και να αφυπνίσει τη συνείδηση. Αλλά όταν οδηγεί σε μανία και τυφλό μίσος, δεν φέρνει τη νίκη – φέρνει την απώλεια και την καταστροφή. Ένας τέτοιος θυμός είναι παραφροσύνη.»
Υπενθύμισε, μάλιστα, τον λόγο του Αποστόλου Παύλου:
«Μὴ νικῶ ὑπὸ τοῦ κακοῦ, ἀλλὰ νίκα ἐν τῷ ἀγαθῷ τὸ κακόν» (Ρωμ. 12, 21).
Κλείνοντας, με λόγια του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, πρόσφερε μια εικόνα εσωτερικής πλοήγησης:
«Μην αντιτάσσεις θυμό στον θυμό, αλλά απόφευγέ τον, όπως ο σοφός καπετάνιος αποφεύγει τα βράχια.»
Μια στάση που δεν προτείνει την απραξία, αλλά τη διάκριση· δεν αρνείται την οργή, αλλά την καλεί να γίνει φως και όχι φωτιά.