Dogma

Βεροίας Παντελεήμων: Το παράδειγμα των Τριών Ιεραρχών, λυδία λίθος για τη δοκιμή των παιδαγωγικών προγραμμάτων

Την  Δευτέρα 30 Ιανουαρίου ο Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων λειτούργησε στον Ιερό Ναό του Οσίου Αντωνίου του Νέου, Πολιούχου Βεροίας, για την εορτή των Τριών Μεγάλων Ιεραρχών και Οικουμενικών Διδασκάλων, Βασιλείου του Μεγάλου, Γρηγορίου του Θεολόγου και Ιωάννου του Χρυσοστόμου.

Στο τέλος τελέστηκε το καθιερωμένο μνημόσυνο για τους αειμνήστους εκπαιδευτικούς και ευεργέτες της παιδείας και εκφωνήθηκε ομιλία από τον εκπαιδευτικό Πρωτοπρ. Λεωνίδα Αφεντούλη, ενώ ακολούθησε επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνου στον ανδριάντα του ευεργέτου της πόλεως, Δημήτριο Ρακτιβάν.

Ο Μητροπολίτης κ. Παντελεήμων στην ομιλία του ανέφερε μεταξύ άλλων: Λαμπρύνεται σήμερα ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ τιμώντας τή μνήμη τῶν τριῶν μεγάλων πατέ­ρων καί φωστή­ρων της, τήν κοινή μνήμη τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, ἀρχιεπι­σκόπου Καισαρείας τῆς Καππαδο­κίας, τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, ἀρχιεπισκόπου Κων­στα­ντι­νου­πόλεως καί τοῦ ἐπίσης ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντι­νουπό­λεως, ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσο­στόμου, γιατί στά πρόσωπά τους βρῆκε τούς σοφούς ἱε­ράρ­χες, τούς ἐμπνευ­σμέ­νους διδασκάλους, τούς διαπρυσίους κή­ρυ­κες τῆς ἀληθείας της, τούς ἀκλόνητους στύ­λους τῆς πίστεώς της, τούς ἀκαταίσχυντους προ­στάτες τῶν δογμά­των της, ἀλλά καί τούς στοργικούς ποιμένες τοῦ λαοῦ της καί τούς ἀσφαλεῖς πλοηγούς τοῦ σκάφους της πρός τόν λιμένα τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

Μαζί μέ τήν Ἐκκλησία μας ὅμως λαμπρύνεται καί ἡ Παιδεία μας, ἡ ὁποία ἀνακήρυξε τούς τρεῖς μεγά­λους Ἱεράρχες προστάτες της καί τούς τιμᾶ ὡς πρότυπα μαθητῶν καί διδασκάλων ἀλλά καί ὡς θεμέ­λιους λίθους τῶν ἑλληνικῶν γραμ­μάτων.

Καί αὐτό γιατί οἱ ἑορταζόμενοι ἅγιοι τρεῖς Ἱεράρχες δέν ἦταν μόνο κατά κόσμον σοφοί, δέν ἦταν μόνο κορυφαῖοι ἐπιστήμονες, εὐφραδεῖς ρήτορες, γο­η­τευτικοί συνομι­λη­τές, βαθυστόχαστοι φι­λό­σο­φοι, λυ­ρι­κό­τατοι ποιη­τές καί ὑψιπέτες τοῦ πνεύ­μα­τος. Ἦταν βεβαίως καί ὅλα αὐτά, ὅπως καί πολλά ἄλλα, ὄχι μό­νο γιατί εἶχαν λάβει ἀπό τόν Θεό τό χάρι­σμα τῆς σοφίας καί τῆς εὐ­φυΐας, ἀλλά καί γιατί δέν ἀρ­κέ­σθηκαν μόνο σ᾽ αὐτό πού τούς δό­θηκε ἀπό τόν Θεό, γιατί δέν ἐπα­ναπαύθηκαν σ᾽ αὐτό οὔτε πολύ περισ­σότερο τό σκόρπισαν ἄσκοπα καί μάταια. Ἐργά­σθη­καν καί καλ­λιέργησαν τό χάρισμα πού ἔλαβαν, μελέ­τη­σαν, κοπίασαν, σπού­δα­σαν, καί τό αὔξησαν μέ τή συνδρομή καί τή βοήθεια καί τῶν φημισμένων διδασκάλων, κοντά στούς ὁποίους φοίτησαν στήν Ἀλε­ξάν­­δρεια, στήν Ἀντιόχεια, στήν Ἀθήνα καί στήν Κων­­στα­ντινούπολη.

Ἀπέκτησαν μέ τή μελέτη καί τήν ἐπιμέλειά τους τήν κατά κόσμον σο­φία, ἀλλά δέν περιορίσθηκαν μόνο σ᾽ αὐτήν. Φρόντισαν νά ἀποκτή­σουν καί τή σοφία τοῦ Θεοῦ. Φρό­ντισαν νά τόν γνωρίσουν βαθύ­τε­ρα μελετώντας τήν Ἁγία Γραφή καί τά ἔργα τῶν προγενέστερων πατέ­ρων, ἀλλά καί νά τόν πλησιάσουν περισσότερο μέ τήν ἄσκηση, μέ τήν προσευχή, μέ τήν καλλιέργεια τῆς ἀρετῆς.

Καί ἔτσι ἔγιναν πρότυπα μαθητῶν καί πρότυπα διδασκάλων, τά ὁποῖα ἀναγνώριζαν καί σεβόταν ὄχι μόνο οἱ συμμαθητές τους ἀλλά καί οἱ κα­θηγητές τους, γιατί διέκριναν στά πρόσωπά τους τήν ἁπλότητα, τήν ταπεινοφροσύνη καί τήν εὐγένεια τῶν ἀληθινά σοφῶν καί τῶν πραγ­ματικά μεγάλων, πού δέν ζοῦν στόν δικό τους κόσμο ἀλλά βρί­σκο­νται δίπλα καί στηρίζουν καί μερι­μνοῦν μέ ἀγάπη γιά τούς ἀδύνα­μους, γιά ὅσους ἔχουν ἀνάγκη, γιά ὅσους ἀδικοῦνται, γιά ὅσους δέν ἔχουν κανέναν νά τούς ὑπερα­σπι­σθεῖ καί νά τούς βοηθήσει.

Γι᾽ αὐτό καί δέν τιμᾶ τούς ἁγίους τρεῖς Ἱεράρχες μόνο ἡ Ἐκκλησία, δέν τούς τιμᾶ μόνο ἡ ἐκπαιδευτική κοινότητα καί ὁ κόσμος τῆς ἐπι­στήμης καί τῆς γνώσεως, τούς τιμᾶ ὁλόκληρη ἡ οἰκουμένη, γιατί εἶναι οἰκουμενικοί διδάσκαλοι καί φω­στῆρες, οἱ ὁποῖοι καταυγάζουν μέ τή σοφία τους ἀλλά καί μέ τά ἔργα τους καί μέ τήν κοινωνική τους δράση ὅλο τόν κόσμο. Τούς τιμᾶ ὅλος ὁ κόσμος γιά τήν προσφορά τους στόν ἄνθρωπο στό σύνολό του καί γιατί μέ τό ἔργο καί μέ τή ζωή τους ἀποδεικνύουν ὅτι ἡ γνώ­ση δέν εἶναι αὐτοσκοπός, ἀλλά εἶναι μέσο γιά τήν ὁλοκλήρωση τοῦ ἀνθρώπου, ἐφόσον ἀξιοποιεῖ­ται κατάλληλα καί δέν ἐργαλειο­ποιεῖται γιά ἐπίδειξη, γιά προβολή καί γιά ὑλικό κέρδος, πολύ περισ­σότε­ρο ὅμως ὡς μέσο γιά νά κυριαρχή­σει αὐτός πού τό κατέχει στούς συνανθρώπους του.

Τό παράδειγμα τῆς ζωῆς καί τῆς σοφίας τῶν τριῶν Ἱεραρχῶν πού τιμοῦμε σήμερα θά πρέπει νά ἀπο­τελεῖ τή λυδία λίθο στήν ὁποία θά πρέπει νά δοκιμάζονται ὅλα τά ἐκπαιδευτικά καί παιδαγωγικά προ­­γράμματα, ἐάν θέλουμε νά ἐπιτυγ­χάνουν τόν σκοπό τους, δηλαδή τήν ἀληθινή μόρφωση τῶν παιδιῶν καί τῶν νέων μας. Ἄν θέ­λουμε ὄχι μόνο νά τά ἐφοδιάσουμε μέ προσόντα καί δεξιότητες, ὥστε νά ἀνταποκρίνονται στόν ἐξαιρε­τικά ἀνταγωνιστικό σύγχρονο κόσμο, ἀλλά καί νά τά ἐνισχύσουμε μέ ὅλες ἐκεῖνες τίς ψυχικές δυνά­μεις πού θά τούς δώσουν τή δυνα­τότητα νά ἀνταπεξέρχονται στίς προ­κλήσεις τῆς ἐποχῆς μας χωρίς νά συνθλίβονται ὡς ἄνθρωποι, χωρίς νά χρειάζονται ψεύτικες διε­ξόδους χαρᾶς καί εὐτυχίας, χωρίς νά ἐπιζητοῦν μόνο τά ἐφήμερα καί στή συνέχεια νά διαπιστώνουν ὅτι ἔχασαν ὅλα αὐτά, γιά τά ὁποῖα ἐπί χρόνια κοπίαζαν καί μαζί μέ αὐτά ἔχασαν καί τόν ἑαυτό τους.

Ἡ κοινωνία μας, ἡ πατρίδα μας, ὁ κόσμος μας ἔχει σήμερα ἀνάγκη ἀπό προσωπικότητες, ἀπό ἀνθρώ­πους, πού θά βαδίσουν στά ἴχνη τῶν τριῶν μεγάλων Ἱεραρχῶν, καί εἶναι δικό μας χρέος, χρέος τῆς Ἐκκλησίας, τῆς Παιδείας καί τῆς Πολιτείας, νά ὁδηγήσει διά τῆς Παιδείας καί τῆς ἐκπαιδευτικῆς διαδικασίας τά παιδιά καί τούς νέους μας σ᾽ αὐτόν τόν δρόμο. Γιατί μόνο ἔτσι ἡ ἑορτή τῶν τριῶν Ἱεραρχῶν, ἡ ἑορτή τῆς Παιδείας καί τῶν Γραμμάτων θά ἔχει πραγ­ματικό νόημα καί σημασία.