Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων στην ομιλία του ανέφερε μεταξύ άλλων: «Ὅλην ἀποθέμενοι ἐν οὐρανοῖς τήν ἐλπίδα, θησαυρόν ἀσύλητον ἑαυτοῖς οἱ Ἅγιοι ἐθησαύρισαν».
Ἑορτάζει αὔριο ἡ Ἐκκλησία μας τή μνήμη δύο ἀναργύρων ἁγίων της, τῶν ἁγίων Κοσμᾶ καί Δαμιανοῦ, δύο ἁγίων οἱ ὁποῖοι δέν ἐπεδίωξαν νά συγκεντρώσουν πλούτη καί χρήματα καί ἐπίγειους θησαυρούς, ἀλλά, ὅπως ψάλαμε προηγουμένως «θησαυρόν ἀσύλητον ἑαυτοῖς ἐθησαύρισαν». Συγκέντρωσαν, δηλαδή, γιά τόν ἑαυτό τους θησαυρό πού κανείς δέν μπορεῖ νά τόν συλήσει καί νά τόν κλέψει. Συγκέντρωσαν ἕνα θησαυρό πού δέν κινδυνεύει, ὅπως οἱ ἄλλοι ἀνθρώπινοι καί ἐπίγειοι θησαυροί, τούς ὁποίους, ὅπως λέγει καί ὁ Χριστός, «σῄς καί βρῶσις ἀφανίζει καί κλέπται διορύσσουσι καί κλέπτουσι», ἀλλά ἕναν θησαυρό πού παραμένει καί διατηρεῖται.
Ποιός εἶναι ὁ θησαυρός αὐτός; Εἶναι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ. Αὐτή πού γέμιζε τή ζωή τους καί διά τῆς ὁποίας ἐπιτελοῦσαν τά θαύματα, θεραπεύοντας τούς πάσχοντες ἀνθρώπους. Καί ἡ χάρη αὐτή δέν ἔχει ὑλική ὑπόσταση, δέν ἐπηρεάζεται ἀπό ἐξωτερικές συνθῆκες, δέν μπορεῖ νά κλαπεῖ ἀπό κακόβουλους ἀνθρώπους. Παραμένει στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου πού τήν ἔχει, γιατί εἶναι δωρεά τοῦ Θεοῦ, καί μάλιστα αὐξάνεται, ὅταν ὁ ἄνθρωπος τήν διαχειρίζεται μέ ταπείνωση καί τήν ἀξιοποιεῖ γιά χάρη τῶν ἀδελφῶν του.
Καί πῶς ἀπέκτησαν αὐτόν τόν θησαυρό οἱ ἅγιοι Ἀνάργυροι;
Τόν ἀπέκτησαν μέ τίς πράξεις τους, τόν ἀπέκτησαν μέ τά καλά τους ἔργα καί μέ τήν προσφορά πρός τούς ἀδελφούς τους. Τόν ἀπέκτησαν ἀνταποκρινόμενοι μέ ὅλα αὐτά στό θέλημα καί τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος ἀνταμείβει μέ τή χάρη του, ὅσους ἐφαρμόζουν τό θέλημά του.
Τόν ἀπέκτησαν ὅμως καί μέ ἕναν ἄλλο τρόπο, ὅπως γράφει ὁ ἱερός ὑμνογράφος. Τόν ἀπέκτησαν «ὅλην ἀποθέμενοι ἐν οὐρανοῖς τήν ἐλπίδα», ἐμπιστευόμενοι, δηλαδή, τήν ἐλπίδα τους στόν οὐρανό, στόν Θεό.
Ἡ ἐλπίδα εἶναι ἕνα μεγάλο δῶρο τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο, γιατί τροφοδοτεῖ τή ζωή καί τήν ὕπαρξή του. Ἡ ἐλπίδα εἶναι αὐτή πού μᾶς κάνει νά ὑπομένουμε, ἀλλά καί νά προσδοκοῦμε. Ἡ ἐλπίδα εἶναι αὐτή πού μᾶς δίνει προοπτική γιά τό μέλλον μας καί τή δύναμη νά ἐργαζόμαστε γι᾽αὐτό. Χωρίς ἐλπίδα καμία προσπάθειά μας δέν ἔχει νόημα καί κανένας κόπος δέν ἔχει λόγο.
Πολλοί ἄνθρωποι στηρίζουν τήν ἐλπίδα τους σέ ἀνθρώπους. Ἄλλοι τήν στηρίζουν στά χρήματα ἤ στήν ὑποστήριξη τῶν ἰσχυρῶν τοῦ κόσμου, καί δέν εἶναι λίγοι ἐκεῖνοι πού βλέπουν τίς ἐλπίδες τους νά συντρίβονται καί τίς προσδοκίες τους νά γκρεμίζονται, γιατί δέν ἄκουσαν τήν προειδοποίηση πού μᾶς ἀπευθύνει ὁ Θεός διά τοῦ προφητάνακτος Δαβίδ: «μή πεποίθατε … ἐπί υἱούς ἀνθρώπων οἷς οὐκ ἔστι σωτηρία».
Ποῦ μποροῦμε, λοιπόν, νά ἀναθέτουμε τήν ἐλπίδα μας, ὥστε νά μήν ἀποτυγχάνουμε καί νά μήν διαψευδόμεθα; Μποροῦμε νά τήν ἀναθέτουμε στόν οὐρανό. Μποροῦμε νά τήν στηρίζουμε στόν Θεό, ὅπως ἔκαναν οἱ ἑορταζόμενοι ἅγιοι Ἀνάργυροι.
Δέν στήριζαν τήν ἐλπίδα τους στούς ἀνθρώπους οἱ Ἅγιοι. Δέν ἀπέβλεπαν στίς ἐπιδοκιμασίες τους καί στήν ἀμοιβή τους. Δέν ἐξαρτοῦσαν τίς ἐπιλογές τῆς ζωῆς τους, τήν προσφορά τους στόν συνάνθρωπό τους, τίς πράξεις τους καί τή φιλανθρωπία τους ἀπό τούς ἀνθρώπους, ἀπό τούς ἰσχυρούς τῆς γῆς. Εἶχαν ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στόν Θεό, στήν ἀγάπη του καί τήν πρόνοιά του. Σέ αὐτές εἶχαν στηρίξει τήν ἐλπίδα τους καί ἔτσι προχωροῦσαν στή ζωή τους καί ἐργαζόταν τά ἔργα τῆς ἀγάπης καί τῆς εὐποιΐας, ἀξιοποιώντας τή δωρεά πού εἶχαν λάβει ἀπό τόν Θεό καί διατηρώντας στήν ψυχή τους τόν ἀσύλητο θησαυρό τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, τόν ὁποῖο δέν στερεῖ ἀπό τόν ἄνθρωπο οὔτε καί ὁ θάνατος. Καί τό ἀποδεικνύουν αὐτό τά θαύματα τῶν ἁγίων μας, τά ὁποῖα εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ἐνεργείας τῆς θείας χάριτος.
Πολλοί βεβαίως ἄνθρωποι τῆς ἐποχῆς μας δέν πιστεύουν στόν πνευματικό πλοῦτο καί ἀμφισβητοῦν τήν ἀξία τῶν καλῶν ἔργων, ἀμφισβητοῦν τή σημασία τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, καί στρέφουν τήν προσοχή καί τό ἐνδιαφέρον τους μόνο στή συγκέντρωση ὑλικῶν ἀγαθῶν, στά ὁποῖα ἀποθέτουν τήν ἐλπίδα τους γιά τό μέλλον.
Ὅμως ἀπατῶνται καί πλανῶνται οἰκτρά, γιατί τίποτε δέν εἶναι πιό ἀσταθές καί πιό ἀβέβαιο ἀπό τόν ὑλικό πλοῦτο, καί τίποτε δέν εἶναι πιό ἀσφαλές ἀπό ὅ,τι ἡ ἐμπιστοσύνη στόν Θεό.
Γι᾽ αὐτό ἄς μήν ἀκολουθοῦμε τό παράδειγμα ὅσων ἐμπιστεύονται τήν ἐλπίδα τους σέ πρόσωπα καί ὑλικά πράγματα καί συγκεντρώνουν ὑλικό πλοῦτο καί τόν ἀποταμιεύουν στά ἐπίγεια θησαυροφυλάκια. Ἄς ἀκολουθοῦμε τό παράδειγμα τῶν ἁγίων Ἀναργύρων καί ἄς ἀναθέτουμε τήν πᾶσαν ἐλπίδα μας στόν Θεό, φροντίζοντας νά συλλέγουμε πλοῦτο ἀγαθῶν καί καλῶν ἔργων, ὁ ὁποῖος θά μᾶς συνοδεύει καί σ᾽ αὐτή τή ζωή ἀλλά καί στή μέλλουσα, καί ὁ ὁποῖος θά ἐξασφαλίζει καί σέ μᾶς τή χάρη τοῦ Θεοῦ πού θά κατευθύνει τή ζωή μας.
Ἄλλωστε, ὅλοι γνωρίζουμε ὅτι πολλοί ἄνθρωποι πού συγκέντρωσαν ὑλικό πλοῦτο ἔφυγαν καί τόν ἄφησαν ἐδῶ. Κανείς δέν πῆρε μαζί του τόν ὑλικό πλοῦτο καί τά ὑλικά ἀγαθά. Ἐκεῖνο πού παίρνουμε μαζί μας καί μᾶς συνοδεύει ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ. Εἶναι τά καλά μας ἔργα. Εἶναι ὅλα αὐτά τά ὁποῖα ἔκαναν οἱ ἅγιοι Ἀνάργυροι. Γι᾽ αὐτό καί μετά θάνατον τούς ἔδωσε ὁ Θεός τή δυνατότητα νά θεραπεύουν τούς ἀνθρώπους, νά ἐργάζονται τό καλό, ὅπως τό ἐργαζόταν ὅσο ἦταν ἐν ζωῇ.
Ἑπομένως μή πλανώμεθα πλάνην οἰκτράν, ὅτι ὅσο περισσότερα ἀγαθά μαζέψουμε ἐδῶ, θά γίνει καλύτερη ἡ ζωή μας. Κανένας δέν τό γνωρίζει. Σήμερα τά μαζεύουμε … καί τί εἶπε ὁ Θεός στόν πλούσιο; «Ταύτῃ τῇ νυκτί τήν ψυχή σου ἀπαιτοῦσιν. Ποῦ θά πᾶνε ὅλα αὐτά τά ὁποῖα ἑτοίμασες;» Πουθενά, θά μείνουν στή γῆ. Γι᾽ αὐτό ἄς ἑτοιμάζουμε αὐτά πού θά μᾶς συνοδεύσουν στήν ἄλλη ζωή, ὅπως ἔκαναν καί οἱ ἅγιοι Ἀνάργυροι.