Εξωτερική και εσωτερική υπερηφάνεια
Στην Κιβωτό της Ορθοδοξίας
Η εξωτερική υπερηφάνεια φαίνεται και θεραπεύεται εύκολα. Ο άνθρωπος που έχει εξωτερική υπερηφάνεια φαίνεται και από τα ρούχα του και από το περπάτημά του και από την ομιλία του και έτσι μπορεί κανείς να του πει καμμιά κουβέντα και να βοηθηθεί. Ενώ η κρυφή υπερηφάνεια είναι πολύ ύπουλη και γι’ αυτό δύσκολα θεραπεύεται. Κρύβεται και δεν την βλέπουν οι άλλοι· μόνον ένας πεπειραμένος μπορεί να την καταλάβει.
Αλλά όταν δίνεις στους άλλους το δικαίωμα να σου κάνουν παρατηρήσεις, αυτό βοηθάει πολύ! Η κρυφή υπερηφάνεια, συνήθως υπάρχει στους πνευματικούς ανθρώπους.
Και τότε, ενώ έχουν εξωτερικά σχήματα ταπεινά, σχήματα ευλαβείας, μέσα τους κρύβουν του κόσμου την υπερηφάνεια! Αυτούς που έχουν εξωτερική υπερηφάνεια, τους σιχαίνονται οι άλλοι και έτσι μπορούν να διορθωθούν· ενώ, όσοι έχουν εσωτερική, κρυφή, υπερηφάνεια, πρέπει οι ίδιοι να σιχαθούν τον εαυτό τους, για να απαλλαγούν από αυτήν.
Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης