Η Εκκλησία απέναντι στην αυτοχειρία – Όρια φιλανθρωπίας και πιστή εφαρμογή των Κανόνων
Πρωταρχικό ζήτημα για την Εκκλησία, όταν πρόκειται για περίπτωση αυτοχειρίας, είναι να διαπιστωθεί αν ο άνθρωπος που έθεσε τέλος στη ζωή του είχε σώας τας φρένας. Αυτό ορίζει και η απάντηση στο 14ο ερώτημα του Τιμοθέου Αλεξανδρείας: ο κληρικός οφείλει να εξετάσει με ακρίβεια αν η πράξη έγινε εν πλήρει λογική συνειδήσει, ώστε να μην υποπέσει σε κρίμα.
Το συγκεκριμένο ερώτημα αφορά το εάν επιτρέπεται να τελείται θεία Λειτουργία και μνημόσυνο για τον αυτόχειρα. Ο Τιμόθεος Αλεξανδρείας ξεκαθαρίζει ότι, εφόσον ο αυτόχειρας είχε σώας τας φρένας, δεν επιτρέπεται η τέλεση. Ωστόσο, συχνά συγγενείς και φίλοι καταφεύγουν σε ψευδείς ισχυρισμούς περί ψυχολογικών προβλημάτων, προκειμένου να επιβάλουν την τέλεση των ιερών ακολουθιών.
Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η αυτοκτονία προκύπτει από προσβολές, κοινωνικές πιέσεις, ολιγοπιστία ή υπερβολική λύπη. Αν όμως ο αυτόχειρας διατηρούσε τη λογική του, η Εκκλησία δεν πρέπει να τελεί Λειτουργία ούτε μνημόσυνα. Παρά ταύτα, πολλοί κληρικοί –ιδιαίτερα σε μεγάλες ενορίες– παρασύρονται ή τελούν εν αγνοία τους κηδείες αυτοχείρων.
Ο Τιμόθεος Αλεξανδρείας κάνει σαφή διάκριση μεταξύ «φρονίμων» και «αφρόνων» που προβαίνουν σε αυτοχειρία. Η ευθύνη των πιστών είναι να προστατεύουν τον ποιμένα τους, ενημερώνοντάς τον εγκαίρως ώστε να γνωρίζει την αλήθεια.
Η Εκκλησία δείχνει διαχρονικά φιλανθρωπία, όμως αυτή δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως αδυναμία. Στο θέμα της αυτοχειρίας η φιλανθρωπία χρειάζεται να ισορροπεί με την πιστή τήρηση των Ιερών Κανόνων, όπως τους παρέδωσαν οι άγιοι Πατέρες. Παρά τα επιχειρήματα ότι οι καιροί άλλαξαν και ο άνθρωπος σήμερα είναι πιο ευάλωτος, η Εκκλησία επισημαίνει ότι η απομάκρυνση από τον Θεό αυξάνει την πνευματική αδυναμία και την επιρρέπεια στον πειρασμό.
Ακόμη κι αν κάποιος παραπλανήσει τον κληρικό ώστε να τελεστεί η κηδεία, τον Θεό δεν μπορεί να τον ξεγελάσει. Η κρίση Του είναι δικαία και θα φανεί την ημέρα της Κρίσεως.
Το ζήτημα της αυτοχειρίας απαιτεί μεγάλη σύνεση, διάκριση και γενναίο φρόνημα από τους κληρικούς, οι οποίοι καλούνται να σταθούν θεματοφύλακες της πίστης και της αλήθειας.
Πηγή: Ι.Ν. Αγίου Ελευθερίου Αχαρνών
