Ο Κεμάλ και οι συμφωνίες με τους ξένους Β’
Της Βιργινία Χαμουδοπούλου-Κωνσταντινίδου, Ιστορικού
(Συνέχεια από το προηγούμενο…)
Ο Ξεριζωμός. Όταν ακούμε τη λέξη “ξεριζωμός” στο νου μας έρχεται το ατέλειωτο καραβάνι αθώων Ελλήνων Μικρασιατών, μετά την ελληνοτουρκική Σύμβαση της “Ανταλλαγής των πληθυσμών” στα πλαίσια της Συνθήκης της Λωζάννης. Όμως, όπως είδαμε, ο με κάθε μέσον ξεριζωμός των Ελλήνων είχε αρχίσει πολύ νωρίτερα. Επίσης η λέξη αυτή παίρνει ένα βαθύτερο νόημα αν προσθέσουμε δίπλα της τη λέξη “του Κτιστού”. Γιατί αυτό που ξεριζώθηκε, άνθρωποι και περιουσίες, ανήκε στον κόσμο του Κτιστού. Μέσα στις ψυχές και το πνεύμα αυτών των ανθρώπων υπήρχε βαθιά ριζωμένο από αιώνες το Φως και το Ήθος του Ακτίστου. Το χέρι του Θεού φάνηκε όχι μόνο στην πρωτόγνωρη αντοχή τους, αλλά και στη θεϊκή υπομονή τους κατά τα πρώτα χρόνια του ερχομού τους στη Μάνα Ελλάδα, η οποία δεν ήταν έτοιμη να υποδεχτεί ένα τόσο μεγάλο αριθμό νέων προσώπων. Ωστόσο γρήγορα, με τη βοήθεια της πολιτείας και του δικού τους εσωτερικού οπλισμού, ύψους μορφώσεως, αυθεντικής χριστιανικής πίστεως και μεγάλης κοινωνικής εμπειρίας, προόδευσαν σε όλους τους τομείς της υλικής και πνευματικής ανθρώπινης προσφοράς.
Ωστόσο, πριν έλθουμε στη γεμάτη Αναστάσιμο Φως εγκατάσταση των Ελλήνων προσφύγων στην Ελλάδα, θα τονίσουμε με λίγα λόγια τον βίαιο και απάνθρωπο ξεριζωμό τους από τις προαιώνιες εστίες τους.
Ο ξεριζωμός του Ελληνισμού, με οποιονδήποτε τρόπο, ήταν για τον Μουσταφά Κεμάλ ο κύριος στόχος του, μέσα στις ριζικές μεταρρυθμίσεις του, προκειμένου να δημιουργήσει μία νέα Τουρκία ευθυγραμμισμένη με τα δυτικά πρότυπα.
Ήταν γι᾽ αυτόν ένα σχέδιο ιστορικής ανάγκης για το Τουρκικό Έθνος μπροστά στη διάλυση που του επέβαλαν οι νικητές του Α´ Παγκοσμίου Πολέμου. Έτσι πέτυχε την εξόντωση, τους εξευτελισμούς, τις σφαγές και το οριστικό ξερίζωμα του Ελληνισμού από τα πάτρια εδάφη του, με τη συγκατάνευση των νικητών. Στράφηκε με ξεχωριστή μανία εναντίον του Ελληνισμού της Μακεδονίας και της Θράκης. Το μήνυμα του Κεμάλ ήταν: «Το 1924 δεν θα υπάρχει ούτε ένας Έλληνας στην Ανατολική Θράκη, στη Μικρασία και στον Πόντο» (βλ. Η Έξοδος, τόμ. Α´, του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, στην “Καθημερινή” της 13ης Μαρτίου 2022, σ. 74 κ.εξ.).
Στο γενικό μεταρρυθμιστικό του έργο ο Κεμάλ προέβη στον καθαρισμό της τουρκικής γλώσσας από τα αραβοπερσικά στοιχεία, στο λατινικό αλφάβητο στη θέση του αραβικού, στη διεύρυνση της παιδείας του τουρκικού λαού, την καθιέρωση επωνύμων στα ονόματα των Τούρκων, οι οποίοι ως τότε ήταν τα παιδιά του τάδε… Ο ίδιος ο Κεμάλ έλαβε το επώνυμο Ατατούρκ (= πατέρας των Τούρκων), όπως και ο στενός στρατιωτικός συνεργάτης του Ισμέτ πασάς έλαβε το επώνυμο Ινονού, Ισμέτ Ινονού, τοπωνύμιο όπου ο Ισμέτ πασάς είχε αναχαιτίσει δύο φορές επιθέσεις του ελληνικού στρατού. Επίσης ο Κεμάλ αφαίρεσε τον υποχρεωτικό φερετζέ και το φέσι. Όμως το μεγαλύτερο κατόρθωμα που δόξασε τον, κατά τα άλλα, “φιλέλληνα” Κεμάλ, ήταν το ξερίζωμα, μέσα από απίστευτες βιαιότητες, ενός ανωτέρου πολιτισμού τριών χιλιάδων ετών.
Αντίθετα εμείς διώξαμε τον Βενιζέλο στις εκλογές του 1920 και αφήσαμε ένα φιλογερμανό (πράγμα που δυσαρέστησε τους Συμμάχους μας), έναν άρρωστο βασιλιά να δώσει θάρρος και να οργανώσει ένα κουρασμένο στρατό, αλλάζοντας μάλιστα και ορισμένα από τα έμπειρα στην οργάνωσή του στρατού στελέχη του. Ο υπάρχων τότε στην πατρίδα μας σοβαρός πολιτικός διχασμός παρείσφρησε στο ελληνικό στράτευμα νοθεύοντας την αλόγιστη άλλωστε επιθετική ορμή του.
Βοηθήσαμε, δυστυχώς, τον Κεμάλ να δοξασθεί, να επιτύχει με ακρίβεια αυτό ακριβώς που από το 1909 είχε ριζώσει στη σκέψη των Τούρκων εθνικιστών. Η εκδικητική μανία τους ξέσπασε κυρίως στους Έλληνες της Σμύρνης και των γύρω περιοχών της, επειδή είχαν υποδεχθεί τον ελληνικό στρατό ως απελευθερωτή (Ηλ. Βενέζη, Μικρασία χαίρε και Διδούς Σωτηρίου, Τα Ματωμένα Χώματα).
Ο Πρόξενος των Η.Π.Α. στη Σμύρνη George Horton, ως αυτόπτης μάρτυρας της Καταστροφής της Σμύρνης γράφει: «…Καμμία πράξη που διεπράχθη από την τουρκική φυλή, σε όλη τη διάρκεια της κηλιδωμένης από αίμα ιστορίας της, δεν παρουσίασε κτηνοδέστερα χαρακτηριστικά, ούτε τις χειρότερες μορφές βασανιστηρίων που έχουν επιβληθεί εις βάρος αμάχων και αόπλων. Ο Κεμάλ αποφάσισε να επιφέρει μία πλήρη καταστροφή στον Χριστιανισμό της Μικράς Ασίας…».
Εδώ πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι υπήρχε μία άτυπη, ανομολόγητη “συμφωνία” μεταξύ του Κεμάλ και των Ευρωπαίων Συμμάχων μας: Ο πόλεμος εναντίον της Ορθοδοξίας.
Ας μη λησμονούμε την πρώτη Άλωση και την ασύδοτη λεηλασία της Βασιλεύουσας από τους Φράγκους το 1204.
Έχοντας δει ο Horton τον κόλπο της Σμύρνης γεμάτο πτώματα και αίματα των θυμάτων εκείνης της σφαγής –κυρίως Ελλήνων, Αρμενίων και Εβραίων–, που υπολογίζονται σε 250.000 μόνο στη Σμύρνη, ολοκληρώνει το βιβλίο του Η κατάρα της Μ. Ασίας με την εξής φράση: «…Ένα από τα δυνατά αισθήματα που πήρα μαζί μου από τη Σμύρνη ήταν το συναίσθημα της εντροπής ότι ανήκα στο ανθρώπινο γένος».
Το 1923 είναι σταθμός στην ελληνική ιστορία με την περίφημη, στα πλαίσια της συνθήκης της Λωζάννης, ελληνοτουρκική Σύμβαση για την “Ανταλλαγή των πληθυσμών”, με αποτέλεσμα τον ολοκληρωτικό ξεριζωμό των Ελλήνων της Μ. Ασίας, του Πόντου και της Ανατ. Θράκης.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι η Τουρκία διέπραξε και άλλη ατιμώρητη διεθνή απάτη, χωρίς κανείς να διαμαρτυρηθεί: Για να κρατήσει όσο το δυνατόν λιγότερους Έλληνες στην Κων/πολη, που είχε εξαιρεθεί από τον ξεριζωμό, παρερμήνευσε σκοπίμως την Σύμβαση που όριζε ότι εξαιρούνται της Ανταλλαγής οι Έλληνες της Νομαρχίας Κων/πόλεως. Η Τουρκία το ερμήνευσε ως “Δημαρχία”, διότι μία Δημαρχία έχει λιγότερους κατοίκους από τη Νομαρχία (βλ. Δ. Καλουμένου, Μικρά Ασία, ο υπό τουρκικής κατοχής ιερός χώρος των Ελλήνων, Αθήνα 1996, σελ. 86).
Ο τότε πρωθυπουργός της Μ. Βρετανίας Lloyd George αποκάλεσε την ελληνοτουρκική Σύμβαση ως «την αισχρότερη σελίδα της Ευρωπαϊκής ιστορίας» και είπε ότι «παρεδόθησαν τα άγια τοις κυσί και τα μαργαριτάρια στους χοίρους».
