Όνομα και Χάρη
Το αυριανό εορτολόγιο κοσμείται από τη γέννηση προσωπικότητας που είχε τον ρόλο της∙ τόσο προ Χριστού, όσο και μετά Χριστό. Του Αγίου εκείνου που φώτισε τα χρόνια της Παλαιάς Διαθήκης, ενώ λάμπρυνε και τα χρόνια της Καινής Διαθήκης.
Του αρχιμ. Χρυσόστομου Χρυσόπουλου, Θεολόγου-Διδάσκοντος Παν/μίου Πειραιώς, για το dogma.gr
Είναι ο Άγιος Ιωάννης, το παιδί του Ζαχαρία και της Ελισάβετ. Η εκκλησιαστική σοφία του χάρισε ζηλευτά επίθετα που είναι αξιομίμητα και σπάνια. Τον είπε ένδοξο, προφήτη, πρόδρομο, βαπτιστή, τίμιο. Θαυμαστά ήρθε, ασκητικά έζησε, μαρτυρικά έφυγε. Πορεία παράξενη, τέτοια ώστε να μας καλεί να αντλήσουμε διδάγματά και να αξιοποιήσουμε στοιχεία της.
Έχει διαπιστωθεί διαχρονικά ότι η αλαζονεία της εξουσίας βιώνει την αυταρέσκεια, απεχθάνεται την αυτοκριτική, γεύεται την απόρριψη καταλήγει στην απαξίωση. Αυτή η πορεία φάνηκε περίτρανα στην περίπτωση της διαμάχης του Αγίου Ιωάννου και παλατιού. Είχε εντιμότητα βίου, ευθύτητα λόγου, σταθερότητα αποφάσεων γι’ αυτό και δεν κάμφθηκε από τις απειλές των άλλων και ισχυρών. Τραγικό ήταν το τέλος∙ ο αποκεφαλισμός του. Ο ιστορικός κατέγραψε την διαφωνία αυτή με προβληματισμό και τον επίλογό της με αποτροπιασμό Αποφάσεις επιπόλαιες χαρακτηρίζουν τις πρωτοβουλίες και στιγματίζουν τις αποφάσεις.
Κάτι παρόμοιο συνέβη στον τόπο μας πρόσφατα. Ορισμένοι έπρεπε να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων, των εξαγγελιών τους και των πεποιθήσεων τους. Παρά ταύτα, φάνηκαν μικροί λόγω της αξιωμάτων, ελάχιστοι για χάρη των προνομίων, λίγοι εξαιτίας της δόξας. Θέλουν να έχουν δημόσιο λόγο αρκετοί, αυτό όμως απαιτεί να είναι πειστικός και όχι πιεστικός, να αποπνέει διαρκώς και αβίαστα φερεγγυότητα, εντιμότητα, σεμνότητα. Απαιτεί έργα και δεν αρκείται σε λόγια, μακριά από υποχωρήσεις, παλινωδίες, σκοπιμότητες. Το τρίπτυχο τούτο είναι επίκαιρο όσο ποτέ άλλωστε.
Η τιμιότητα λείπει αρκετές φορές από τις διανθρώπινες σχέσεις, ακόμα και από εκείνους που έχουν αναλάβει να καθοδηγήσουν μικρά ή μεγαλύτερα σύνολα ανθρώπων. Ο λόγος αφορά όλους όσους έχουν θέσεις τις οποίες από ευθύνης, τις έκαναν απόλαυσης και από προσφοράς, τις κατάντησαν προδοσίας. Ο ηγέτης που υποτάσσετε σε πάθη και κυριεύεται από αδυναμίες είναι ευάλωτος σε εκβιασμούς, σε ενδοτισμούς, σε πειραματισμούς. Λείπει η σταθερότητα στις αποφάσεις του, γιατί εξαρτάται απ’ άλλους.
Για το θέμα της ονομασίας, και όχι μόνο, του βόρεια γειτονικού κράτους έγιναν εγκλήματα έναντι του παρελθόντος που θα τα βρούμε ενώπιον μας στο μέλλον. Με ανταλλάγματα (όπως ομολογούν κάποιοι και υπαινίσσονται άλλοι) απογοήτευσαν τον ελληνικό λαό γιατί δεν άσκησαν την αντίσταση που χρειαζόταν οι περιστάσεις. Για τον λόγο αυτό και υπέγραψαν συνθήκη διάτρητη και ύποπτη, χωρίς την συγκατάθεση τόσο των ειδικών και του λαού. Η ιστορία θα τους κρίνει αυστηρά όχι γιατί οι άλλοι κάτι μας πήραν, αλλά γιατί εμείς πολλά τους παραχωρήσαμε.
Ο αύριο ιδιαίτερα τιμώμενος Άγιος Ιωάννης έδωσε υπόδειγμα αληθινού ιδεολόγου. Δεν μπορούσε να κατηγορηθεί στο ελάχιστο, γι’ αυτό και εκείνος μπορούσε να ελέγξει τους πάντες και για όλα. Όχι με διάθεση κατάκρισης, αλλά με πρόθεση διόρθωσης. Αυτοί που ηγούνται πρέπει να εμπνέουν τους άλλους∙ να διοικούν και όχι να προκαλούν, να οικοδομούν και όχι να απειλούν, να βλέπουν το έργο τους ως διακονία και όχι ως καλοπέραση. Το τίμημα του καυτηριασμού της ανήθικης βιωτής της αυτοκράτειρας ήταν σκληρό∙ του στοίχισε τη ζωή, του χάρισε όμως την αιωνιότητα. Εκεί που νομίζουμε ότι όλα χανόταν για χάρη του κέρδους, βρίσκονται οι φωνές της πάλης, της διαμαρτυρίας , της διεκδίκησης και μας χαροποιούν.
Στο λεγόμενο «μακεδονικό» θέμα, οι ηγέτες μας δεν σεβάστηκαν τη λαϊκή βούληση. Όμηροι όντες των καταστάσεων και των ιδεολογιών προχώρησαν. Ο Τίμιος Πρόδρομος υπήρξε θύμα της εξουσίας της εποχής του, η ελληνικότατη Μακεδονία μας έγινε θυσία στον καιροσκοπισμό μερικών των ημερών μας. Άλλοι όμως θα έχουν το όνομα, άλλοι όμως την χάρη της ιστορίας, τις θυσίες ηρώων και αγίων. Έτσι θα δικαιωθούν κάποτε οι υπερασπιστές του δικαίου και θα καταδικασθούν οι καταπατητές του.
