Το «βαρόμετρο» του Αγίου Όρους – Πώς οι μοναχοί προέβλεπαν τον καιρό με έναν σπόρο
Σήμερα γνωρίζουμε ότι τα παραδοσιακά «σημάδια» του καιρού δεν ήταν τίποτε άλλο από μετεωρολογικά και φυσικά φαινόμενα. Ωστόσο, ακόμη και τώρα, πολλοί ψαράδες των νησιών καταφέρνουν να προβλέπουν τον τοπικό καιρό με μεγαλύτερη ακρίβεια από τις γενικές προγνώσεις.
Στο Άγιον Όρος, οι παλαιοί μοναχοί ανέπτυξαν ένα δικό τους «βαρόμετρο», γνωστό ως «παλαίστρα των καιρών». Επρόκειτο για μια ξύλινη παραλληλόγραμμη επιφάνεια, πάνω στην οποία ήταν χαραγμένος ένας κύκλος με τρεις εσωτερικούς κύκλους. Αυτοί έφεραν ονομασίες ανέμων και καιρικών φαινομένων.
Στο κέντρο τοποθετούσαν έναν σπόρο φυτού, που τον αποκαλούσαν «τσίρ τσίρ μπακαξύρ», «στριφοχόρτι» ή απλά «βαρόμετρο». Ο σπόρος κινούνταν αυτόματα σύμφωνα με τις μεταβολές της βαρομετρικής πίεσης, δείχνοντας την κατεύθυνση του ανέμου και τον καιρό που θα επικρατούσε στο επόμενο περίπου πεντάωρο. Ακόμη κι αν κάποιος τον μετακινούσε, εκείνος επέστρεφε μόνος του στη σωστή θέση.
Ένα αυθεντικό δείγμα, έργο του Ευσταθίου Μοναχού, σώζεται σήμερα σε μορφή πυρογραφίας (20×25 εκ.), θυμίζοντας πως η παρατηρητικότητα και η σοφία των παλαιών Αγιορειτών μπορούσαν να ανταγωνιστούν τα πιο σύγχρονα μέσα πρόγνωσης.
Πηγή: Ασκητικόν
