Η επίκληση «Υπεραγία Θεοτόκε, σώσον ημάς» – Αυτη είναι ερμηνεία της
Ορισμένοι πιστοί, από αγωνία δογματικής ακρίβειας, αντικαθιστούν την επίκληση «Υπεραγία Θεοτόκε, σώσον ημάς» με τη φράση «Υπεραγία Θεοτόκε, πρέσβευε υπέρ ημών», θεωρώντας την πρώτη προβληματική. Η αντικατάσταση αυτή, αν και ορθά διατυπωμένη και δογματικά αποδεκτή, δεν αναιρεί την εγκυρότητα της καθιερωμένης προσευχής, η οποία είναι βαθύτατα ριζωμένη στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας.
Η φράση «σώσον ημάς» δεν αποδίδει στη Θεοτόκο τον ρόλο της πηγής της σωτηρίας –ρόλος που ανήκει αποκλειστικά στον Ιησού Χριστό, τον μόνο μεσίτη μεταξύ Θεού και ανθρώπων– αλλά εκφράζει την ορθόδοξη πίστη ότι η Παναγία, ως πάναγνη Μητέρα του Θεανθρώπου, σώζει κατά δεύτερο και έμμεσο τρόπο, δια της μεσιτείας, της προσευχής και της χάριτός της. Η Θεοτόκος, ως πλησίον προς τον Κύριο και υπέρμαχος των πιστών, συγκαταλέγεται στους πνευματικούς βοηθούς μας, όπως και όλοι οι Άγιοι της Εκκλησίας.
Κατά συνέπεια, οι δύο επικλήσεις –«σώσον ημάς» και «πρέσβευε υπέρ ημών»– εκφράζουν την ίδια θεολογική αλήθεια και δεν συνιστούν δογματική αντίθεση. Μόνο σε όσους δεν έχουν σαφή γνώση της πατερικής θεολογίας μπορεί να γεννηθεί σκανδαλισμός, ο οποίος θεραπεύεται με την καθοδήγηση της Εκκλησίας και τον φωτισμό της χάριτος.
Η πνευματική ζωή του ανθρώπου είναι γεμάτη προκλήσεις και πειρασμούς. Είτε αυτοί προέρχονται από τα πάθη της φύσεώς μας, είτε από το περιβάλλον και τον «κόσμο» που κείται εν τω πονηρώ, είτε από αναπάντεχα γεγονότα της ζωής, θέτουν την ψυχή του ανθρώπου σε δοκιμασία. Οι πειρασμοί όμως, επιτρέπονται από τον Θεό είτε προς παιδαγωγία είτε προς στεφάνωση. Ο ίδιος ο Κύριος μας κάλεσε να προσευχόμαστε λέγοντας: «καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν».
Σε αυτό το δύσβατο οδοιπορικό της ζωής, οι πιστοί καταφεύγουν με παρρησία στην Υπεραγία Θεοτόκο, ζητώντας τη σκέπη και τις πρεσβείες Της για να λάβουν παρηγοριά, ενίσχυση και απαλλαγή από κάθε κακό. Αυτή είναι η ζωντανή εμπειρία της Εκκλησίας, η οποία μαρτυρεί τη διαρκή παρουσία και βοήθεια της Παναγίας στη ζωή των πιστών.
