ΕΠΙ ΤΟΝ ΤΥΠΟΝ: Ήθος και ηθική
Του Δημητρίου Λυκούδη, θεολόγου, Υπ. Δρα ΕΚΠΑ
Συχνά, εντός της Ορθοδόξου Εκκλησίας, συγχέουμε τις έννοιες ήθος και ηθική. Τις περισσότερες φορές, την έννοια του ήθους δεν την κατανοούμε, αν και υπάρχουν και περιπτώσεις που την αγνοούμε παντελώς.
Η ηθική, η ηθικολογία επικράτησε σαν ένα απέραντο «πρέπει» στο διηνεκές, σαν μια υποχρεωτική τήρηση κανόνων, αδεκάστων, άλλοτε χωρίς ουσία, ξεθωριασμένες και από την αλλοπρόσαλλη ερμηνεία που καθένας, κατά διαστήματα τολμάει να τους προσδίδει! Στην ουσία, αυτή η ηθκολογία, με την πάροδο του χρόνου, μεταμορφώθηκε σε έναν άκριτο ευσεβισμό, που έβαλε τους κανόνες πιο υψηλά ακόμη και από το Ευαγγέλιο.
Στην Ορθοδοξία, όμως, δεν υπάρχει ηθική. Υπάρχει ήθος! Και τι είναι το ήθος; Είναι η έκφραση της ορθόδοξης πνευματικότητας, που δε φοβάται να τσαλακωθεί, δεν αποφεύγει, αν χρειασθεί, να «χαλάσει» τη δημόσια εικόνα της αν πρόκειται να υπερασπιστεί τα ιερά και τα όσα αυτής της Πίστεως και αυτής της Πατρίδος!
Το ήθος, λοιπόν, να υπερισχύσει, όχι η ηθική, η ορθοπραξία, όχι η ηθικολογία, καθώς η ηθικοληψία μωραίνει το νου, στενεύει τον ορίζοντα του πιστού και τον μεταποιεί σε «ικανό» μύστη ουχί των επουρανίων και αφθάρτων, αλλά αυτών των επιγείων και χαμερπών…!
