Ο δεκάλογος του στάρετς Μακαρίου της Όπτινα
Του Αρχιμ. Νεκτάριου Πόκκια, Ηγούμενου της Ι. Μονής Θάρρι Ρόδου
Η φημισμένη Μονή της Όπτινα βρίσκεται στην περιοχή Καλούγκα της Ρωσίας, διακόσια περίπου χιλιόμετρα νότια της Μόσχας, στις παρυφές ενός πυκνού δάσους. Υπήρξε σπουδαίο πνευματικό κέντρο με ακατάπαυστη άσκηση και αδιάλειπτη προσευχή από τους πατέρες και τους σοφούς γεροντάδες, οι οποίοι ακολουθούσαν πιστά την κοινοβιακή ζωή και την ησυχαστική παράδοση και βοηθούσαν τους πιστούς με τα σοφά αποφθέγματά τους. Από τον στάρετς Μακάριο, ένα φημισμένο πνευματικό πατέρα της Μονής, σταχυολογούμε κάποια αποφθέγματα, τα οποία είναι συμβουλευτικά για κάθε καλοπροαίρετο χριστιανό, βοηθώντας τον στην πνευματική του πρόοδο και στην κατά Θεόν προκοπή.
– Η παρούσα ζωή δόθηκε μόνο και μόνο για να δοξάζουμε τον Θεό, να ευεργετούμε τον πλησίον μας και να αγωνιζόμαστε για να αποκτήσουμε την βασιλεία των ουρανών.
– Ο αγώνας της παρούσας ζωής αποδεικνύεται ότι είναι δυσβάστακτο φορτίο για όσους δεν πιστεύουν στον Θεό. Για εκείνους όμως που τον εμπιστεύονται και ελπίζουν στην Πρόνοιά Του, γίνεται ζυγός χρηστός και φορτίον ελαφρόν.
– Το μόνο σας μέλημα να είναι πώς να γίνετε πλούσιοι σε αγάπη. Εκείνος που έχει αγάπη έχει μέσα του τον ίδιο τον Θεό. Άλλωστε, σε αυτή τη σύντομη παραμονή μας στον κόσμο αυτό, σε αυτό θα δώσουμε εξετάσεις: στο αν και πόσο αγαπήσαμε το Θεό και την Εικόνα Του, τον κάθε άνθρωπο.
– Κάποια πράγματα που πρέπει να κάνετε ως χριστιανοί, όχι από καθηκοντολογία αλλά από ελεύθερη έκφραση της αγάπης σας προς τον Θεό, είναι τα εξής: Να έχετε ευγενική συμπεριφορά προς τον πλησίον σας, να παρηγορείτε τον θλιμμένο, να υπερασπίζεσθε τον αδικούμενο, να αντιδράτε στους κακούς λογισμούς, να αγωνίζεσθε με υπομονή και προσευχή στις δύσκολες στιγμές. Έτσι θα ελκύσετε την χάρη του Θεού.
– Αποφεύγετε τα λόγια και τις πράξεις που μπορούν να σκανδαλίσουν ή να προσβάλλουν τους αδελφούς σας. Τις προσβολές όμως των άλλων, εσείς να τις δέχεσθε σαν δώρο του Θεού. Είναι το όπλο που σας προσφέρει ο ίδιος ο Κύριος για να νεκρώσετε τα πάθη που φωλιάζουν μέσα σας.
– Το κακό δεν διορθώνεται ποτέ με κακό. Πάντα με το καλό να το νικάτε. Αλλά, ταυτόχρονα, να θυμόσαστε ότι καλό, για να είναι πάντοτε καλό, πρέπει να γίνεται και με καλό τρόπο!
– Οι φιλονικίες ταράζουν την ψυχή και μας αποστερούν την ειρήνη. Σε κάθε φιλόνικο λογισμό, αντιπαραθέστε την γλυκειά ευχή του Ιησού: «Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με».
– Η σωτηρία μας δεν βρίσκεται στην πολυλογία, αλλά στη σιωπή και στην άγρυπνη προσευχή του εαυτού μας.
– Σε όλη σας τη ζωή μην ξεχνάτε, πριν από κάθε σας ενέργεια, να ρωτάτε τον εαυτό σας: Αυτό πού προτίθεμαι να κάνω, μήπως είναι αντίθετο με το θέλημα του Θεού; Μήπως είναι επιζήμιο για την ψυχή μου; Μήπως είναι άδικο για τον εαυτό μου; Αν μετά από μια τέτοια αυστηρή αυτοεξέταση η συνείδησή σας δεν διαμαρτύρεται, μπορείτε ακίνδυνα να πραγματοποιήσετε την επιθυμία σας. Αν όμως η συνείδηση σας ελέγχει, συγκρατηθείτε και αποφύγετε την εκτέλεσή της. Γιατί, να θυμάστε: η συνείδησή μας, το «άγραφο Ευαγγέλιο» του Θεού μέσα μας, ποτέ δε λαθεύει, ποτέ δε συμμαρτυρεί επιβλαβώς.
– Οι πεδιάδες που βρίσκονται χαμηλά είναι σχεδόν πάντα εύφορες και καρπερές, ενώ τα ψηλά βουνά παραμένουν συνήθως άγονα. Και τα στάχυα που στέκονται όρθια είναι άδεια, ενώ όσο γέρνουν χαμηλά είναι γεμάτα από σπόρους. Αποκτήστε λοιπόν κι εσείς ταπεινή καρδιά και θα πλουτίσετε με πνευματικούς καρπούς που θα εξασφαλίσουν την σωτηρία σας.
Τί ωραία, διαχρονικά και σωτήρια λόγια είναι όλα τα παραπάνω για τον καθένα μας, εάν τα αξιοποιήσουμε πνευματικά και γίνουν αιτία να προβληματισθούμε με έναν υγιή τρόπο και να βλέπουμε τα γεγονότα της ζωής μας υπό το φως και την πνευματική διόπτρα των Αγίων Πατέρων! Όσο και να φαίνεται δύσκολο, ας κάνουμε εμείς το πρώτο βήμα. Όλα τα άλλα ανήκουν στον Θεό που μας αγαπάει και θέλει όλοι να σωθούμε!
