Καισαριανής Δανιήλ: Η εμπειρία της Εκκλησίας μας
Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού κ. Δανιήλ
Η τύρβη του κόσμου και οι πολλές βιοτικές μέριμνες αλλοιώνουν, φθείρουν και καταστρέφουν το εσχατολογικό φρόνημα του πιστού. Πρόκειται για την «χριστιανική ελπίδα» (Α΄ Πέτρου γ΄, 15) του πιστού. Αυτή η ελπίδα του χάνεται μέσα στα προβλήματα και στις ανάγκες του βίου. Όλοι μας ως πιστοί πρέπει να επιδιώκουμε να ενισχύσουμε αυτή την ελπίδα «της ζωής του Θεού» (Προς Εφεσίους δ’, 18), της ζωής δηλαδή που ζούμε ενωμένοι με τον Ιησού Χριστό στο ένδοξο και ζωντανό Σώμα Του που είναι η Εκκλησία. Την ένωσή μας αυτή ενεργεί το Πανάγιο Πνεύμα με την δύναμη των αγίων μυστηρίων στα οποία συμμετέχουμε.
Οφείλουμε να μελετούμε όσα οι πηγές της πίστεώς μας αναφέρουν για την ουράνια πατρίδα μας, το «εν ουρανοίς πολίτευμά» μας (Προς Φιλιππησίους γ΄, 20), όπως την απεκάλεσε ο απόστολος Παύλος, που διαμορφώνει το εσχατολογικό φρόνημά μας.
Από την πλούσια εκκλησιαστική παράδοσή μας, για το θέμα αυτό, αναφέρουμε ενδεικτικά τα εξής·
- Στον αδάμαντα της απολογητικής Φιλολογίας του β´ ημίσεος του β´ αιώνος μ. Χ., Ιουστίνο, στην προς Διόγνητο επιστολή (ΒΕΠΕΣ 2, 253) τονίζεται ότι οι Χριστιανοί αποτελούν, τρόπον τινά, την ζωτική εντελέχεια, η οποία εμψυχώνει τον οργανισμό της ανθρωπότητος. Οι Χριστιανοί δεν ζουν βεβαίως στην ατμόσφαιρα ενός νοσηρού θρησκευτικού μυστικισμού, ο οποίος τους αποξενώνει από τις εκδηλώσεις της ζωής και του πολιτισμού, αλλ’ όμως αποτελούν πνευματικά και μυστικά «γένος εκλεκτόν» και «έθνος άγιον» (A΄ Πέτρου β΄, 9).
«Οι Χριστιανοί κατοικούν στις πατρίδες τους, αλλά ως πάροικοι… Ζουν με το υλικό σώμα, την σάρκα, αλλά η ζωή τους δεν είναι σαρκική. Στην γη διατρίβουν, αλλά στον ουρανό είναι το πολίτευμά τους. Είναι πιστοί στους νόμους του κράτους, αλλά με την προσωπική τους ζωή υπερβαίνουν τους νόμους» και «οι Χριστιανοί ζουν ως πάροικοι μέσα στην φθαρτή ζωή, αναμένοντες την άφθαρτο Βασιλεία των Ουρανών» (ΒΕΠΕΣ οπ. παραπ.).
Επίσης κατά τον Όσιο Νικόλαο Καβάσιλα: «Η εν Χριστώ ζωή αρχίζει από τον παρόντα κόσμο και συμπληρώνεται και ολοκληρώνεται μετά θάνατο» (Φιλοκαλία τ. 2, 264 εκδ. Γρηγόριος Παλαμάς, Θεσσαλονίκη 1979). Δεν μπορούμε, όσο ευρισκόμαστε εδώ στην γη, να αντιληφθούμε πλήρως και τελείως την ουράνια μακαριότητα, διότι η σάρκα, το υλικό τούτο περίβλημα της ψυχής, δεν επιτρέπει να δούμε τα πράγματα καθαρά. Κατά τον Όσιο, ο παρών βίος είναι το εργαστήρι, όπου ο άνθρωπος κατασκευάζει τα εφόδιά του και ετοιμάζεται για τον Ουρανό. Ας μη λησμονούμε, ότι όλοι οι άγιοι Πατέρες μας για τον Ουρανό αγωνίστηκαν, αυτόν επεθύμησαν περισσότερο από κάθε άλλο. Όλα τα γήινα τα περιφρόνησαν, τα θεώρησαν σκύβαλα για να κερδίσουν τον Χριστό, τον αιώνιο θησαυρό. Ο απόστολος Παύλος γράφει: «Όχι δε μόνον όταν φωτίσθηκα και ήμουν στις πρώτες ημέρες της επιστροφής μου, αλλά βέβαια και τώρα, εξακολουθώ να νομίζω ότι όλα είναι ζημιά συγκρινόμενα με την υπεροχή της γνώσεως του Ιησού Χριστού του Κυρίου μου, για τον οποίον στερήθηκα και απέρριψα όλα, για να εγκολπωθώ αυτόν σαν σωτήρα μου. Και τα θεωρώ σκύβαλα και άξια περιφρονήσεως για να κερδίσω τον Χριστό» (Προς Φιληππησίους γ΄, 8). Αναφέρει χαρακτηριστικά ο Φιλόθεος Κόκκινος, ο βιογράφος του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, για το τέλος της επίγειας ζωής του θεοφόρου Πατέρα: «Εκείτονταν λοιπόν ο αρχιερεύς του Θεού τώρα στην κλίνη, πνέοντας τα τελευταία, βαδίζοντας βιαστικά προς τον ουρανό και τα επουράνια, ενώ δεν μελετούσε και δεν στοχαζόταν τίποτε άλλο απολύτως, εκτός από τον δρόμο που οδηγεί προς τα εκεί. Αλλά και με την γλώσσα το ίδιο ψιθύριζε συνεχώς, έδειχνε και με αυτό στους παρευρισκομένους, που πορεύεται την τελευταία αυτή πορεία. Πραγματικά, όπως πρόσεξαν οι παρόντες την καλή γλώσσα να ψιθυρίζει τα τελευταία καθώς είπα, τίποτε άλλο δεν μπορούσαν ν’ ακούσουν να βγαίνει από εκεί συχνά, παρά το θαυμαστό και θείο εκείνο που ήταν συντεθειμένο με αυτές τις λέξεις “τα Επουράνια εις τα Επουράνια”· και τούτο συχνά και πολλές φορές σαν σε περιοδική περιστροφή κύκλου, έως ότου η θεία και υπερουράνιος Χάρις… διά των ουρανίων αγγέλων τον μετέστησε αξίως στον ουρανό και τα επουράνια» (Φιλοθέου Κόκκινου «Βίος Γρηγορίου Παλαμά» ΕΠΕ 70, 435-436 εκδ. Γρηγόριος Παλαμάς, Θεσσαλονίκη 1984).
Προϋποθέσεις εισόδου στην άνω Ιερουσαλήμ.
Ο Κύριος υποσχέθηκε ζωή αιώνια και ουράνια, αντάξια της θεότητός Του σ’ αυτούς που πιστεύουν σ’ Αυτόν. Όπως επίσης και για το ότι, όσο οι Χριστιανοί θα ζουν στην γη, οφείλουν να αποβλέπουν στην ουράνια αιώνια κατοικία τους και διαμονή τους. Υπολείπεται να αναφερθούν λίγα και για τις προϋποθέσεις, οι οποίες απαιτούνται για την είσοδο στην αιώνια ουράνια κατάπαυση. Πριν προχωρήσουμε στην αναφορά των προϋποθέσεων για την είσοδό μας στην Βασιλεία του Θεού, διευκρινίζουμε ότι η είσοδος των πιστών στην αιώνιο ζωή, όσων πιστών, είναι πλέον βεβαία και σίγουρη. Δεν γεννιέται, δεν πρέπει να γεννιέται καμμία αμφιβολία γι’ αυτή, εφ’ όσον βεβαίως συντρέχουν οι προϋποθέσεις.
α´. Ο Κύριος διαβεβαίωσε τους πιστούς μαθητές Του ότι θα έλθει να τους παραλάβει για να είναι αιώνια μαζί Του (Ιωάννου ιδ΄3).
β´. Ο απόστολος Παύλος μάς διαβεβαιώνει επίσης, ότι ο πιστός δικαιούται να διατηρεί μια τέτοια ελπίδα. Αυτή την «παρρησία στην είσοδο των αγίων» την δίνει το αίμα του Ιησού Χριστού. Εκεί θα εισέλθουν από ένα νέο και ζωντανό δρόμο, που εγκαινίασε ο Κύριος διά της σαρκός Του. Αφού δηλαδή εισήλθε πρώτος Αυτός για τους πιστούς και έγινε πρόδρομός τους, όσοι το αξίζουν, θα εισέλθουν (Προς Εβραίους ι΄, 23). Η πρώτη και μοναδική προϋπόθεση για να παραμείνει ο άνθρωπος στην αιώνια κατοικία στους ουρανούς, είναι να ελευθερωθεί και να καθαρισθεί από την αμαρτία και να γίνει υιός Θεού. Ο Κύριος μας είπε: «Ο δούλος της αμαρτίας δεν θα μπορεί να παραμείνει στην οικία του Πατέρα. Θα εκβληθεί, όπως εκείνος ο δούλος που δεν είχε ένδυμα γάμου (Ματθαίου κβ΄, 13). Ο ευαγγελιστής Ιωάννης, στην Αποκάλυψη, αναφέρει ότι όλοι αυτοί θα αποκλεισθούν έξω της πόλεως, δεν θα μπορέσουν να διαβούν τους πυλώνες της, για να προσεγγίσουν στο Ξύλο της Ζωής. (Αποκαλύψεως κβ΄, 14-15). Τα χωρία αυτά δηλώνουν την καθαρότητα και την λαμπρότητα εκείνων οι οποίοι θα κατοικήσουν στην ουράνια πατρίδα. Η ελευθερία από την αμαρτία, σύμφωνα με την αγιογραφική διδασκαλία, δίνεται, παρέχεται από τον Υιό του Θεού. Το αίμα του Χριστού «θα καθαρίσει την συνείδησή σας από τα έργα που οδηγούν στον θάνατο» (Προς Εβραίους θ΄, 14). Όποιος έτσι καθαρισθεί από τον Υιό του Θεού είναι όντως καθαρός, ελεύθερος. Η απαστράπτουσα δόξα της ουράνιας πολιτείας δεν ανέχεται τους ρύπους της αμαρτίας, τις σκιές και το σκότος των πονηρών πράξεων. Εκεί, «όσοι έχουν καθαρή καρδιά, θα δουν το πρόσωπο του Θεού» (Ματθαίου ε΄, 8). Η παχύτης και το «γεώδες» της παρούσας ζωής εμποδίζουν τον άνθρωπο και δεν του επιτρέπουν να μετέχει στον άφθαρτο κόσμο της δόξας του Θεού. Γι’ αυτό και εμείς περιμένουμε να έρθει ο σωτήρας μας, ο Κύριος Ιησούς Χριστός. Αυτός θα μεταμορφώσει το φθαρτό μας σώμα και θα το κάνει όμοιο με το δικό του ένδοξο σώμα, με την δύναμη και την εξουσία που έχει να υποτάξει στον εαυτό του τα πάντα» (Προς Φιληππησίους γ΄, 20-21). Τέλος δε, οι υιοί Θεού «κατά χάριν» θα γίνουν οι κληρονόμοι της ετοιμασμένης από καταβολής κόσμου βασιλείας και συγκληρονόμοι του Ιησού Χριστού του «κατά φύσιν» Υιού του Θεού. Η «κατά χάριν» υιοθεσία είναι δωρεά του Φιλάνθρωπου Θεού. Αυτό δηλώνει το «κατά χάριν». Ο Θεός Πατέρας ενήργησε το μεγάλο αυτό και θαυμαστό έργο της υιοθεσίας μας και το έφερε σε πέρας διά Του Μονογενούς Του Υιού, του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.
