Μονή Προφήτη Ηλία Φωκίδος
Από οθωμανικά έγγραφα που σώζονται στη βιβλιοθήκη της μονής, όπως ένα «Χοντζέτι» του 1572, ένα πατριαρχικό «Σιγίλλιον» του 1593 και ένα χειρόγραφο του 1834, υπολογίζεται ότι η μονή κτίσθηκε το 1019.
Η Μονή Προφήτη Ηλία βρίσκεται Α – ΝΑ. της Άμφισσας σε απόσταση 17 χλμ. και ΒΔ. του Χρισσού (6,5 χλμ.) στο νομό Φωκίδας. Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 400 μέτρων, με θέα τον ελαιώνα της Άμφισσας, τον Κορινθιακό κόλπο, το Γαλαξίδι και τα απέναντι βουνά της Πελοποννήσου.
Από οθωμανικά έγγραφα που σώζονται στη βιβλιοθήκη της μονής, όπως ένα «Χοντζέτι» του 1572, ένα πατριαρχικό «Σιγίλλιον» του 1593 και ένα χειρόγραφο του 1834, υπολογίζεται ότι η μονή κτίσθηκε το 1019.
Λόγω της στρατηγικής της θέσης, το μοναστήρι έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Επανάσταση του ’21 ως ορμητήριο των Ελλήνων αγωνιστών, μέχρι τον Αύγουστο του 1825, οπότε και καταστράφηκε από τους Τούρκους. Στο καθολικό της μονής, στις 24 Μαρτίου 1821, ο Επίσκοπος Σαλώνων Ησαΐας, ο οπλαρχηγός Πανουργιάς και οι προεστοί της Άμφισσας (Σάλωνα) κήρυξαν την Επανάσταση.
Το μοναστήρι κάηκε ξανά το 1834, για να πυρποληθεί από τους Ιταλούς, την περίοδο της κατοχής, το Φλεβάρη του 1943. Μετά το 1961, άρχισε εκ νέου η ανοικοδόμησή του. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού της, το οποίο έχει φιλοτεχνηθεί από τον Μετσοβίτη γλύπτη Αναστάσιο Μόσχο, που αποτελείται από ατόφιο ξύλο, καθώς και η βιβλιοθήκη του, όπου σώζονται, μεταξύ άλλων, έγγραφα από την περίοδο της Επανάστασης.
