Η ορθόδοξη λαϊκή παράδοση της Κύπρου για τον Άγιο Γεώργιο

  • Dogma
θαύματα

Ένδειξη της μεγάλης αγάπης των Κυπρίων προς τον Άγιο Γεώργιο, που οφείλεται κυρίως στις θαυματουργικές παρεμβάσεις του, στη γενναιοδωρία, στο νεαρό της ηλικίας και στη στρατιωτική του ιδιότητα, είναι τα επτά χωριά του νησιού, που φέρουν το όνομά του, καθώς και αρκετά μοναστήρια, τα καθολικά των οποίων είναι αφιερωμένα στον Άγιο.

O άγιος Γεώργιος εθεωρείτο από τους κατοίκους του νησιού ως ο προστάτης όσων έπασχαν από επιληψία, την «άσχημη αρρώστεια» ή «λάωμα», όπως την αποκαλούσαν οι παλαιότεροι. Για τον λόγο αυτό, στη Μονή του Αγίου Γεωργίου του Κοντού «σκλαβώνονταν» αρκετοί επιληπτικοί, δηλαδή διέμεναν σε αυτή για κάποιο χρονικό διάστημα και εργάζονταν χωρίς αμοιβή στα κτήματά της, πιστεύοντας ότι με τον τρόπο αυτό ο Άγιος θα τους ελεούσε και θα τους θεράπευε. Εθεωρείτο ακόμη ο θεραπευτής των ματιών των παιδιών από ερεθισμό, που προκαλούσε η είσοδος ξένου σώματος, γι’ αυτό και παρακαλούσαν τον Άγιο να παρέμβει και να κάνει το θαύμα του.

Ο άγιος πιστεύετο ακόμη, ότι ήταν βοηθός των παιδιών που αργούσαν να περπατήσουν, γι’ αυτό και τα οδηγούσαν στη Μονή του Αγίου Γεωργίου του Κοντού, όπου στον προαύλιο χώρο υπήρχε πέτρα με δύο εκτυπώματα σε σχήμα παιδικών ποδιών, που είχαν αποτυπωθεί, κατά τη λαϊκή παράδοση, μόλις πάτησε σε αυτήν ο Χριστός, όταν ήταν βρέφος στη Βηθλεέμ. Στη συνέχεια, αφού αφαιρούσαν από τα παιδιά το δεξιό παπούτσι, το οποίο έπρεπε απαραίτητα να μείνει στον ναό, τα βοηθούσαν να σταθούν στα εκτυπώματα αυτά, με τη βεβαιότητα ότι θα είχαν τη βοήθεια του Αγίου και σε σύντομο χρονικό διάστημα θα περπατούσαν.

Υπήρχε επίσης, ιδίως στη Λάρνακα, δοξασία ανάμεσα στα νεαρά κορίτσια, ότι ο Άγιος μεριμνούσε «για την αποκατάστασή τους», δηλαδή την εξεύρεση κατάλληλου συζύγου. Γι’ αυτό και προσέρχονταν στη Μονή του Αγίου Γεωργίου του Κοντού το Σάββατο στον εσπερινό, επειδή επικρατούσε η αντίληψη, ότι τις άλλες μέρες απουσίαζε στη Βηρυτό, όπου σύμφωνα με το δημοτικό άσμα βρισκόταν η εκκλησία του, και από όπου επέστρεφε βρεγμένος από τα κύματα της θάλασσας.

Ο λαός της Κύπρου αποδίδει στον Άγιο Γεώργιο μεγάλο αριθμό θαυμάτων, πολλά από τα οποία θεωρούνται αναβιώσεις παλαιών θρύλων ή αποτέλεσμα της λαϊκής μυθοπλασίας, όπως το γνωστό θαύμα της δρακοντοκτονίας, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα στην εικονογράφησή του και υμνήθηκε από τη θρησκευτική λαϊκή μούσα με το γνωστό «Τραγούδιν τ’ Άη Γιώρκη». Σύμφωνα με μία εκδοχή, οι ιστορικές καταβολές του ανάγονται στον 12ο αιώνα, περίοδο κατά την οποία κυριαρχούσαν τα κατορθώματα των ακριτών και ο Άγιος άρχισε να απεικονίζεται έφιππος. Πρόκειται για τραγούδι προϊόν της λαϊκής μούσας της υστεροβυζαντινής περιόδου, που έχει άμεση συνάφεια με τα αφηγηματικά έμμετρα του ακριτικού κύκλου. Παλαιότερα υποστηρίχθηκε πως αποτελεί αναβίωση των αρχαίων θρύλων, όπως για παράδειγμα του Περσέα και της Ανδρομέδας, ή του Βελλεροφόντη και της Μέδουσας, ή του Θησέα και της Αριάδνης. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει εύκολα αποδεκτό, αφού φέρει υπόβαθρο και πυρήνα χριστιανικό. Ίσως δε να περιέγραφε τη νίκη κάποιου ακρίτα επί των Αγαρηνών, μετά από επίκληση του Αγίου Γεωργίου και με την πάροδο του χρόνου ο ακρίτας να ταυτίστηκε στις λαϊκές διηγήσεις με τον Άγιο.

Kωστή Kοκκινόφτα Ερευνητή Κέντρου Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου

Απόσπασμα από ομιλία που έγινε την 1η Νοεμβρίου 2015, στον ναό του Αγίου Γεωργίου Γερακιών, στα πλαίσια των εορτασμών για τα 100χρονα των εγκαινίων του ναού της κοινότητας.

TOP NEWS