Καισαριανής Δανιήλ: «Η επαγγελία εκ πίστεως Ιησού Χριστού»
Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού κ. Δανιήλ
Η οριστική «επίσκεψη του Θεού» που αναγγέλλεται στην Παλαιά Διαθήκη πραγματοποιήθηκε με την σάρκωση του Υιού και Λόγου του Θεού με σκοπό την σωτηρία του ανθρώπου.
Ο Ιησούς Χριστός αποκαλύπτει τον Θεό που σώζει, τον Θεό που εξαγοράζει, τον Θεό που χαρίζει. Οι κύριες όψεις της σωτηρίας που πραγματοποιήθηκε από τον Ιησού Χριστό δείχνονται στα Χωρία:
«Ο Ιησούς περιόδευε όλη την Γαλιλαία. Δίδασκε στις συναγωγές τους, κήρυττε το χαρμόσυνο μήνυμα τον ερχομό της βασιλείας του Θεού και θεράπευε τους ανθρώπους από κάθε ασθένεια και κάθε αδυναμία» (Ματθαίου δ΄, 23, θ΄, 35).
«Μάθετε για τον Ιησού από την Ναζαρέτ, που τον έχρισε ο Θεός με Άγιο πνεύμα και με δύναμη. Παντού όπου πέρασε ευεργετούσε και θεράπευε όσους κατατυραννούσε ο διάβολος γιατί ο Θεός ήταν μαζί του» (Πράξεων ι΄, 38).
Θαύματα και λόγια είναι τα μέσα με τα οποία ο Ιησούς έρχεται σε επαφή με τον άνθρωπο για να τον σώσει. Με την σάρκωσή Του ο Ιησούς Χριστός, εκπληρώνει και το σχέδιο του Θεού να σώσει τον άνθρωπο που διαποτίζει την διδασκαλία και την ιστορία της Παλαιάς Διαθήκης. Με τον Ιησού Χριστό εκπληρώνεται η «επαγγελία» δηλ. η υπόσχεση που δόθηκε από τον Θεό στους Πατριάρχες.
«Ο πατέρας σας ο Αβραάμ αναγάλλιασε στην σκέψη πως μπορεί να δει τις δικές μου τις μέρες, τις είδε και χάρηκε» (Ιωάννου η΄, 56).
«Μετά την σύλληψη του Ιωάννη, ο Ιησούς ήλθε στην Γαλιλαία και κήρυττε το χαρμόσυνο μήνυμα για την βασιλεία του Θεού. Συμπληρώθηκε, έλεγε, ο καθορισμένος καιρός και έφθασε η βασιλεία του Θεού, μετανοείτε και πιστεύετε στο χαρμόσυνο αυτό μήνυμα» (Μάρκου α΄ κεφ. 15).
Η βασιλεία του Θεού, η κυβέρνηση του κόσμου από τον Θεό που αναγγέλθηκε με τους Προφήτες, εκπληρώθηκε με τον Ιησού Χριστό. Ο Ιησούς Χριστός διακηρύσσει την έλευσή της (Μάρκου α΄ 15), διαγράφει τα χαρακτηριστικά της και τις όψεις της στην επί του όρους ομιλία, στις παραβολές και στον εσχατολογικό λόγο Του και την εγκαινιάζει με την ζωή Του, εκδιώκοντας τον ανταγωνιστή, τον άρχοντα του κόσμου τούτου (Ιωάννου ιστ΄, 11).
Ο Ιησούς πραγματοποιεί την απελευθέρωση – αναστάτωση που είχε προαναγγελθεί στην ιστορία του περιουσίου λαού, με τα θαύματα που επιτελεί, που ως υλικά γεγονότα αποτελούν μία απελευθέρωση από τους πνευματικούς εχθρούς του ανθρώπου. Η απελευθέρωση του δαιμονιζομένου είναι μία απελευθέρωση από το πονηρό πνεύμα. Η ίαση των ασθενειών και η έγερση από τους νεκρούς είναι μία εξαρπαγή του ανθρώπου από την δύναμη του θανάτου και της αμαρτίας που τον οδηγούν σ’ αυτόν. Επιπλέον, τα θαύματα έχουν ένα χαρακτήρα συμβολικόν – παραβολικόν δηλώνουν την πνευματικήν σωτηρίαν.
Αυτός ο συμβολισμός σημειώνεται καθαρά στο ευαγγέλιο του Ιωάννου. Η θεραπεία του παραλυτικού, που βρισκόταν κατάκοιτος στην κολυμβήθρα της Βηθεσδά, προαναγγέλλει την εξουσία του Ιησού να δίδει την ζωή (Ιωάννου ε΄, 19-30). Η έγερση του Λαζάρου κηρύττει ότι ο Ιησούς είναι η ανάσταση και η ζωή για όσους πιστεύουν σ’ Αυτόν (Ιωάννου ια΄, 35). Η θεραπεία του εκ γενετής τυφλού φανερώνει ότι ο Ιησούς είναι το φως του κόσμου (Ιωάννου θ΄, 4-5). Ακόμα και όταν τούτο δεν δηλώνεται στον λόγο, το νόημα των μηνυμάτων της σωτηρίας του ανθρώπου, υπάρχει σ’ όλα τα θαύματα. Η σωτηρία του ανθρώπου ενεργείται στην ψυχή και στο σώμα. Ο Ιησούς Χριστός σώζει τον όλον άνθρωπο (Μάρκου β΄, 1-12, Ιωάννου ε΄, 1-15).
Η απελευθέρωση και η απόκτηση του νέου λαού, της Εκκλησίας, που ο Ιησούς ενήργησε επισφραγίσθηκε με την θυσία της ζωής Του, με την προσφορά του αίματος, που ήταν αναγκαία στην παλαιά Διαθήκη για να πραγματοποιηθεί η νέα διαθήκη μεταξύ Θεού και ανθρώπου (προς Εβραίους θ΄, 15-22).
Ο Ιησούς Χριστός στον δημόσιο βίο Του είχε αρχίσει να διαμορφώνει τον λαό Του, τους μαθητές Του, με νέους νόμους και νέο πνεύμα στην επί του όρους ομιλία και κατέστρωσε με την διδασκαλία Του τους όρους και την συμμετοχή στην προσφερόμενη σωτηρία και την ενσωμάτωση στον νέο λαό. Παρέχει την σωτηρία μόνον σ’ όσους γεννώνται άνωθεν εξ ύδατος και πνεύματος Αγίου (Ιωάννου γ΄, 3,5), σ’ όσους τρώγουν την σάρκα του Υιού του ανθρώπου και πίνουν το αίμα Του (Ιωάννου στ΄, 5).
Αλλ’ εκτός μιας μυστηριακής ζωής (η περί ζωής διδασκαλία στα κεφάλαια Ιωάννου γ-στ΄ συνδέεται με τα μυστήρια της Εκκλησίας), ο Ιησούς Χριστός ζητεί και ηθική διάθεση που συνυφαίνεται με αυτή. Το πρώτο στοιχείο της διαθέσεως αυτής είναι να εισέλθει ο άνθρωπος στην θεία οικονομία με την πίστη. Ο Ιησούς Χριστός απαιτεί ως απόλυτο όρο της σωτηρίας την πίστη σ’ Αυτόν και τον Πατέρα (Ιωάννου ε΄, 24, στ΄, 29): «Πιστεύετε στον Θεό και σε μένα», είπε στους Μαθητές Του.
Η πίστη που απαιτεί ο Ιησούς Χριστός δεν είναι η προσχώρηση της διανοίας μόνο, αλλά του όλου ανθρώπου. Ο Ιησούς Χριστός ομιλώντας για την πίστη χρησιμοποίησε την έκφραση «πιστεύω εις» όπως και μεις ομολογούμε, που είναι ισχυροτέρα της έκφρασης «πιστεύω τινί», με την οποία καλεί τον άνθρωπο να εγκαταλείψει την σωτηρία του στα χέρια του Θεού και αποδέχεται τις οδούς του Θεού, αφήνοντας κατά μέρος τις δικές του προσπάθειες. Αποδέχεται την βασιλείαν με την ταπεινοφροσύνην και την εμπιστοσύνη ενός νηπίου.
Η άλλη ηθική προϋπόθεση, που απαιτείται και συνυφαίνεται με την πίστη είναι το ακολουθείν τον Ιησούν. Αυτό κρίνεται αναγκαίο για να είναι κάποιος μαθητής Του και για να μη απολέσει εαυτόν (Ματθαίου ι΄, 38-39, Μάρκου η΄ 33-34). Από την στάση του ανθρώπου απέναντι στον Ιησού εξαρτάται η σωτηρία. Ούτος γνωρίζει ότι είναι ο μοναδικός μεσίτης σωτηρίας μεταξύ Θεού και ανθρώπου (Ματθαίου ια΄ 27, Ιωάννου ιδ΄ 6). Ουδείς έρχεται προς τον Πατέρα ει μη δι’ αυτού ο Οποίος μόνος δύναται να αποκαλύψει τον Πατέρα. Γι’ αυτό, γνωρίζει ότι Τον έχουν ανάγκη, Τον χρειάζονται. Το να απορρίψει κάποιος Αυτόν σημαίνει ότι απορρίπτει τον Πατέρα (Ματθαίου ι΄, 32-40, Λουκά ι΄, 16).
Είναι ανάγκη για χάρη Του να απολέσει κάποιος τον εαυτό του, να εγκαταλείψει τα πάντα και να Τον μιμηθεί. Για να είναι κάποιος μαθητής ενός διδασκάλου, σημαίνει την προσπάθεια να πράττει στη ζωή του τα πάντα όπως ο διδάσκαλός του, άρα να τον ακολουθεί σε όλες τις καταστάσεις και τις συνθήκες της ζωής.
