Καισαριανής Δανιήλ: «Υμείς φίλοι μου εστέ»
Του Μητροπολίτου Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού κ. Δανιήλ
Οι Ιεροί Ευαγγελιστές μάς παρέδωσαν, μεταξύ άλλων, τρεις βασικές ομιλίες του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.
Η πρώτη είναι η επί του όρους ομιλία, η οποία αναφέρεται στα 5, 6, και 7 κεφάλαια του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου. Περιέχει τους νόμους της βασιλείας Του. Ελέχθη στην έναρξη της δημοσίας δράσεως και του κηρύγματος του Κυρίου μας.
Η δεύτερη είναι η επί του όρους των Ελαιών, η οποία αναφέρεται στα 24 και 25 κεφάλαια του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου. Ελέχθη μετά την θριαμβευτική είσοδο στα Ιεροσόλυμα και την δημόσια σύγκρουση στο Ναό με την θρησκευτική και πνευματική ηγεσία των Ιουδαίων. Έχει έντονο εσχατολογικό χαρακτήρα. Ελέχθη στο τέλος της δημοσίας δράσεως Του.
Η τρίτη είναι η ομιλία στο ανώγειο. Αναφέρεται από τον Ευαγγελιστή Ιωάννη στα κεφάλαια 13-16 του Ευαγγελίου του. Περιέχει τον πνευματικό αποχαιρετισμό του Κυρίου και τις υποθήκες Του στους μαθητές Του. Ελέχθη στο τέλος της επιγείου ζωής Του.
Μελετώντας τις τρεις αυτές ομιλίες διαπιστώνουμε ότι, στην πρώτη, η λέξη που επαναλαμβάνει ο Κύριος είναι το “Μακάριος”, στην δεύτερη η λέξη “αγρυπνείτε” και στην τρίτη η λέξη “φίλοι μου”.
Ας ανέβουμε στο πνευματικό χώρο του ανωγείου για να ακούσουμε την ομιλία Του προς τους φίλους Του, για να μάθουμε και να ζήσουμε τους όρους της υπέροχης και έξοχης αυτής φιλίας. Καλούμεθα να γίνουμε φίλοι του Χριστού, όπως ο Αβραάμ, για τον οποίον αναφέρει ο Αδελφόθεος Ιάκωβος ότι “ εκλήθη φίλος του Θεού” (Ιακώβου β΄, 23). Ο Πρόδρομος επίσης απεκλήθη “φίλος του Νυμφίου ” (Ιωάννου γ΄, 29). Ο Λάζαρος ομοίως (Ιωάννου ια΄, 11).
Ο Κύριος μας θεωρεί φίλους Του.
Στο κέντρο αυτής της ομιλίας είπε αυτούς τους λόγους: «Είστε φίλοι μου, …. Εσάς όμως σας ονόμασα φίλους, γιατί σας έκανα γνωστά όλα όσα άκουσα από τον Πατέρα μου…» (Ιωάννου ιε΄ 11-17) κατά τις εν συνεχεία προϋποθέσεις:
1) Εάν θεραπεύουμε ανάγκες των αδελφών μας.
Στο ανώγειο, ο Κύριος έδωκε ένα παράδειγμα και εποπτικό μάθημα με το πλύσιμο των ποδιών των μαθητών Του. Νίπτω πόδας στη χριστιανική ζωή και ευαγγελική γλώσσα σημαίνει θεραπεύω ανάγκες. Από τον άμβωνα μέχρι την περιποίηση του κατάκοιτου αδελφού. Γίνεται στο όνομα του Χριστού με το πνεύμα της ταπεινώσεως του Χριστού (Βλ. Ιωάννου ιγ΄ 12-15).
2) Εάν εφαρμόζουμε-ποιούμε- αυτά που γνωρίζουμε εκ της διδασκαλίας.
Το μεγάλο μας πρόβλημα ως άνθρωποι είναι ότι είμαστε γίγαντες στη γνώση και νάνοι στην πράξη. Γνωρίζουμε, αλλά δεν πράττουμε. Στην αρχή του βιβλίου των “Πράξεων” ο Ευαγγελιστής Λουκάς, πρώτον αναφέρει το “ποιείν” και μετά το “διδάσκειν” (Πράξεις α΄ 1).
Η Εκκλησία δεν είναι θρησκεία γνώσεων, αλλά στάδιο αγώνων, μαρτύρων και αθλητών. Εύχομαι να πράττουμε όλα όσα διδάσκουμε. Να μην ακυρώνουμε με την ζωή μας αυτά που διδάσκουμε. Ταυτόχρονα, αυτά που διδάσκουμε και πιστεύουμε να τα τηρούμε και αυτά που πράττουμε να συμβαδίζουν με τη θεία διδασκαλία της Εκκλησίας μας, τους Κανόνες της, τις Αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων και την Ιερά Παράδοση Αυτής.
3) Εάν τηρούμε τις εντολές Του.
“Εάν αγαπάτε με, τας εντολάς τας εμάς τηρήσατε” (Ιωάννου ιδ΄ 14). Αυτό σημαίνει ότι έστω και αν δεν καταλαβαίνουμε, εν τούτοις τηρούμε τις εντολές Του, επειδή είμαστε φίλοι Του.
Μ’ αυτόν τον τρόπο αποδεικνύουμε και επιβεβαιώνουμε ότι αγαπάμε τον Κυριό μας (Ιωάννου ιε΄ 14).
4) Εάν αγαπάμε τους λόγους Του.
Είπε “ο μη αγαπών με, τους λόγους μου ου τηρεί· και ο λόγος ον ακούετε ουκ έστιν εμός, αλλά του πέμψαντός με πατρός” (Ιωάννου ιδ΄ 24). Εξομολογείται ο Ψαλμωδός: “Πόσο αγαπώ τον νόμο σου. όλη την ημέρα είναι αυτός ο στοχασμός μου είναι αυτή η μελέτη μου” (Ψαλμός ριθ΄ στ.97). Εμείς, όμως; Μας ομιλεί ο Φίλος μας, μας βεβαιώνει, μας υπόσχεται, μας εξηγεί μας παρηγορεί.
5) Εάν είμαστε ενωμένοι μαζί Του.
Μελετώντας τα οκτώ πρώτα εδάφια του δεκάτου πέμπτου κεφαλαίου του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου, βλέπουμε πώς περιγράφεται η σχέση και η ένωση του κλήματος (Χριστού), του αμπελουργού (Θεού Πατρός) με τις κληματόβεργες (τους πιστούς). Με την εικόνα αυτή, ο Κύριος τονίζει την αλήθεια, ότι πρέπει να είμαστε ενωμένοι οργανικώς μαζί Του ως φίλοι Του. Η ποιότητα και ο χαρακτήρας αυτής της ενώσεως αρχίζει με την ταυτότητα του θελήματος, πραγματοποιείται εν τη Εκκλησία διά των Μυστηρίων και τελειούται εν τη εσχάτη ημέρα “συν πάσι τοις αγίοις” (Εφεσίους γ΄ 18).
6) Εάν μένουμε μέχρι τέλους στην αγάπη αυτή και δεν την διακόπτουμε.
Είπε “εάν τας εντολάς μου τηρήσητε, μενείτε εν τη αγάπη μου, καθώς εγώ τας εντολάς του πατρός μου τετήρηκα και μένω αυτού εν τη αγάπη” (Ιωάννη ιε΄ 10). Ο υπέροχος Φίλος μας όμως δεν αγαπάει ανθρώπινα αγαπά θεϊκά.
Μας το παραδίδει, το μαρτυρεί, ο Ευαγγελιστής Ιωάννης με την αναφορά του στη μέχρι τέλους αγάπη του Ιησού. (Ιωάννου ιγ΄ 1).
Ο Απόστολος Παύλος εξυμνεί αυτή την πιστότητα και παραμονή στην αγάπη με τους εξής λόγους του «Τι, λοιπόν, μπορεί να μας χωρίσει από την αγάπη του Χριστού για μας; Μήπως τα παθήματα, οι στενοχώριες, οι διωγμοί, η πείνα, η γύμνια, οι κίνδυνοι ή ο μαρτυρικός θάνατος ;» (Ρωμαίους η΄ 35-39).
Εμείς, όμως, υπερνικούμε μέσα από όλες τις δυσκολίες με τη βοήθεια του Χριστού που μας αγάπησε ανιδιοτελώς και θυσιαστικώς.
7) Εάν αγαπάμε αλλήλους
“Αύτη εστίν η εντολή η εμή, ίνα αγαπάτε αλλήλους, καθώς ηγάπησα ημάς ” (Ιωάννου ιε΄ 12). Ο Κύριος ζητεί να είμαστε φίλοι και με Εκείνον και με όλους τους δικούς Του φίλους. Το φοβερό ενδεχόμενο είναι να μην υπάρχει αγάπη μεταξύ των δικών Του. Να είναι υποτονική, ψυχρή, εθιμοτυπική.
Ας προσέξουμε και τους άλλους λόγους: «Δικαιοκρίτη Πατέρα, ο κόσμος δε σε γνώρισε. ενώ εγώ σε γνώρισα, κι αυτοί αναγνώρισαν πως μ’ έστειλες εσύ. Τους έμαθα ποιος είσαι και θα συνεχίσω να τους το μαθαίνω, ώστε να είναι μέσα τους η αγάπη, με την οποία με αγάπησες, όπως κι εγώ θα είμαι μαζί τους» (Ιωάννου ιζ΄ 25-26). Η γνώσι αυξάνει, δένει την αγάπη.
8) Η φιλία-η αγάπη-οδηγεί στην ενότητα ενωμένοι μοιραζόμαστε την δόξα του Θεού.
Ο Κύριος στην Αρχιερατική προσευχή Του πολλές φορές αναφέρθηκε στην ενότητά Του με τον Πατέρα και τους μαθητές Του, που είναι ενότητα και των μαθητών μεταξύ τους: «Πατέρα, είσαι ενωμένος μ’ εμένα κι εγώ μ’ εσένα˙ να είναι κι αυτοί ενωμένοι μ’ εμάς, κι έτσι ο κόσμος να πιστέψει ότι μ’ έστειλες εσύ … Εγώ ενωμένος μαζί τους κι εσύ ενωμένος μαζί μου, ώστε ν’ αποτελούν μια τέλεια ενότητα…» (Ιωάννου ιζ΄ 20-23).
