Στη Μελική για τον Όρθρο της Μεγάλης Πέμπτης ο Βεροίας Παντελεήμων

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων στην ομιλία του ανέφερε μεταξύ άλλων: «Τῇ ἁγίᾳ καί μεγάλῃ Πέμπτῃ, οἱ τά πάντα καλῶς διαταξάμενοι θεῖοι Πατέρες … παραδεδώκασιν ἡμῖν τέσσερά τινα ἑορτάζειν, τόν ἱερόν Νιπτῆρα, τόν μυστικόν Δεῖ­πνον, τήν ὑπερφυᾶ Προσευχήν, καί τήν προδοσίαν».

Παρακολουθοῦμε ἀπό τήν περα­σμέ­νη Κυριακή, τήν Κυριακή τῶν Βαΐων, τήν πορεία τοῦ Κυρίου μας πρός τό Πάθος. Τήν παρακολου­θοῦ­με μέσα ἀπό τά ἀναγνώσματα καί τούς ὕμνους πού τήν περιγρά­φουν, ἀλλά καί μέσα ἀπό σημα­ντικά γεγονότα πού συνέβησαν αὐ­τές τίς ἡμέρες καί τά ὁποῖα οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ὅρισαν νά μνημονεύουμε καί νά ἑορτά­ζου­με.

Ἔτσι ἀκούσαμε ἀπόψε στό Συνα­ξάριο τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Πέμ­πτης τά τέσσερα γεγονότα πού ἑορ­τάζουμε αὔριο: τόν ἱερό νιπτῆρα, τόν μυστικό Δεῖπνο, τήν ὑπερφυᾶ προσευχή καί τήν προδοσία.

Τά τέσσερα αὐτά εἶναι τά τελευ­ταῖα γεγονότα πού συμβαίνουν λίγο πρίν ἀπό τό Πάθος τοῦ Κυρίου μας. Τά τρία, θά μπορούσαμε νά ποῦμε, εἶναι θετικά. Ὁ ἱερός νιπτή­ρας μᾶς διδάσκει τήν ταπείνωση τοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος ἔσκυψε καί ἔπλυνε τά πόδια τῶν μαθητῶν του. Ὁ μυστικός Δεῖπνος τήν ἀγάπη τοῦ Κυρίου μας, ὁ ὁποῖος προσφέρει στούς μαθητές του τό Σῶμα του καί τό Αἷμα του. Ἡ ὑπερφυής προσευχή μᾶς ὑπενθυμίζει τήν ἀγωνία τοῦ Χριστοῦ γιά τή σωτηρία μας καί τήν ἀπόλυτη ὑπακοή του στόν Θεό-Πατέρα του, συγχρόνως ὅμως καί τήν ἀνάγκη τῆς ἐγρηγόρσεως πού συστήνει στούς μαθητές του.

Τό τέταρτο γεγονός πού μνημο­νεύ­ουμε εἶναι ἡ προδοσία, εἶναι τό ἀρνητικό γεγονός. Ὁ μαθητής, ὁ Ἰούδας, ὁ ὁποῖος βρισκόταν ἐπί τρία χρόνια δίπλα στόν Χριστό, καί ἄκουσε τή διδασκαλία του, εἶδε τά θαύματά του, ἔζησε ὅ,τι ἔζησαν καί οἱ ἄλλοι μαθητές τοῦ Κυρίου, τόν προδίδει. Τόν παραδί­δει στούς γραμματεῖς καί τούς φα­ρισαίους, οἱ ὁποῖοι ἐπί τρία χρόνια προσπαθοῦσαν νά τόν παγιδεύ­σουν μέ διάφορους τρόπους, γιατί τούς ἤλεγχε ὁ λόγος του καί ἡ ζωή του, γιατί τούς ἐνοχλοῦσαν οἱ ἄνθρωποι πού τόν ἀκολουθοῦσαν, γιατί δέν ἤθελαν νά παραδεχθοῦν ὅτι αὐτός ἦταν ὁ Μεσσίας πού ἔλε­γαν οἱ προφητεῖες πού διάβαζαν ἀλλά δυστυχῶς δέν κατανοοῦσαν.

Αὐτός πού δέχθηκε μέχρι τήν τε­λευταία στιγμή τήν ἀγάπη τοῦ Διδασκάλου του, ὁ Ἰούδας, τόν προ­δίδει σέ ἐκείνους πού τόν φθο­νοῦσαν, κάτι πού ἀναγνωρίζει καί ὁ Πόντιος Πιλάτος, ὅταν θά τόν παραδώσουν σέ ἐκεῖνον γιά νά τόν σταυρώσει.

Ὁ Ἰούδας προδίδει τόν Χριστό, γιατί, παρότι ἦταν μέσα στόν στενό κύκλο τῶν μαθητῶν του, δέν θέ­λησε νά ἀκούσει τόν λόγο τοῦ Κυ­ρίου, τόν ὁποῖο ἐπανέλαβε καί στόν κῆπο τῆς Γεθσημανῆ, ὅταν ὁ ἴδιος ὅμως βρισκόταν ἤδη στόν δρόμο τῆς προ­δοσίας. «Γρηγορεῖτε καί προ­σεύ­χεσθε, ἵνα μή εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν».

Ὁ Ἰούδας δέν εἶχε ἀσκηθεῖ στήν ἐγρήγορση καί ἔτσι ἄφησε τό πάθος τῆς φιλαργυρίας πού εἶχε, ὅπως σημειώνουν κάποιες φορές οἱ ἱεροί εὐαγγελιστές, νά κυριεύσει τήν ψυ­χή του καί νά τόν βάλει στόν πει­ρασμό νά προδώσει τόν Διδά­σκαλό του γιά τριάκοντα ἀργύρια. Δέν εἶχε ἀσκηθεῖ στήν ἐγρήγορση καί γι᾽ αὐτό καί, ὅταν ἀκόμη μετα­μελήθηκε γιά τήν προδοσία του καί ἐπέστρεψε τά τριάκοντα ἀργύρια, δέν μετανόησε ὅπως ἔκανε ὁ ἄλλος μαθητής, ὁ Πέ­τρος, ἀλλά «ἀπελθών ἀπήγξατο», ἐνῶ ὁ Πέτρος μετανόησε, ἔκλαυσε καί ἔλαβε τή συγχώρηση τοῦ Κυρίου.

Ποιός εἶναι ὅμως ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο ἡ Ἐκκλησία μας μνημονεύει αὐτό τό ἀρνητικό γεγονός τῆς προ­δοσίας τοῦ Ἰούδα;

Ἀσφαλῶς τό μνημονεύει γιατί ἀποτελεῖ ἕνα σημαντικό γεγονός στήν ἐξέλιξη τοῦ θείου Πάθους. Τό μνημονεύει ὅμως γιά νά μᾶς διδά­ξει πόσο εὔκολα εἶναι δυνατόν νά παρασυρθοῦμε καί ἐμεῖς στόν δρό­μο τοῦ Ἰούδα, στόν δρόμο τῆς προ­δοσίας τοῦ Χριστοῦ, ἐάν δέν προ­σέξουμε καί ἀφήσουμε τόν ἑαυτό μας νά παρασυρθεῖ ἀπό μικρότερα ἤ μεγαλύτερα πάθη καί ἀδυναμίες. Διότι μπορεῖ καί ἐμεῖς νά λέμε ὅτι πιστεύουμε στόν Χριστό, ὅτι τόν ἀκολουθοῦμε, ὅτι τόν ἀγαποῦμε, ὅτι εἴμαστε μέλη τοῦ Σώματός του, τέκνα τῆς Ἐκκλησίας του, καί ὅμως, ὅταν καλούμεθα νά ἐπιλέ­ξου­με ἀνάμεσα στόν Χριστό καί στήν προσωπική μας εὐχαρίστηση καί ἄνεση, ἐπιλέγουμε τή δεύτερη, τήν ἄνεση. Ὅταν καλούμεθα νά ἐπιλέξουμε μεταξύ Χριστοῦ καί ἀνθρώπων, προτιμοῦμε πάλι τούς δεύτερους, γιά νά μήν τούς δυσαρεστήσουμε, γιά νά μήν χάσουμε τήν ὑποστήριξή τους ἤ τήν ὑπόληψή τους. Ὅταν κα­λούμεθα νά ἐπιλέξουμε ἀνάμεσα στόν Χριστό καί τό συμφέρον μας, ἐπιλέγουμε δυστυχῶς τό συμφέρον μας, γιατί νο­μί­ζουμε ὅτι μποροῦμε νά κάνουμε κάποια ἔκπτωση στήν πίστη μας, μποροῦμε νά παραβοῦμε κάποια ἐντολή τοῦ Χριστοῦ, μποροῦμε νά μήν «ἐκτεθοῦμε» ὡς πιστοί ἀκό­λουθοί του καί γίνουμε καί ἐμεῖς «ἀποσυνάγωγοι», καί ζημιωθοῦμε καί χάσουμε κάτι πού θέλουμε πο­λύ.

Καί μπορεῖ μέ ὅλα αὐτά νά μήν ὁδηγοῦμε τόν Χριστό στόν Σταυρό, ὅπως συνέβη μέ τήν προδοσία τοῦ Ἰούδα, ἀλλά δέν ὑπάρχει ἀμφι­βολία ὅτι μέ αὐτά προδίδουμε καί ἐμεῖς τόν Χριστό. Τόν σταυρώνου­με μέ τήν ἄρνηση καί μέ τήν προ­δοσία μας καί κινδυνεύουμε νά βρε­θοῦμε στήν ἴδια θέση μέ τόν Ἰούδα.

Ἄς προσέξουμε γι᾽αὐτό καί ἄς δια­τηροῦμε τόν ἑαυτό μας σέ διαρκῆ ἐγρήγορση, ἐλέγχοντας τίς πράξεις μας καί τή ζωή μας, γιά νά μήν προδίδουμε τόν Χριστό πού μᾶς ἀγάπησε καί μᾶς εὐεργέτησε καί σταυρώθηκε γιά μᾶς, γιά «τριάκο­ντα ἀργύρια», γιά κάποιο πρόσκαι­ρο καί ἀμφίβολο κέρδος, καί στε­ρηθοῦμε μέ τόν τρόπο αὐτό τή σω­τηρία μας ἀλλά καί τήν αἰώνιο ζωή.