Ανησυχία για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί από την «Le Figaro»
Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί προκαλεί παγκόσμια ανησυχία
Του Αναστασίου Μαρίνη, ιστορικού
Στις 24 Ιουλίου 2020, ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερνογάν, σε μια πρωτοφανή προκλητική κίνηση, προέβη στη μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί.
Ο ίδιος, προσερχόμενος στο ναό για να προσευχηθεί, παρουσία 350.000 Τούρκων που έσπευσαν να παρακολουθήσουν την τελετή, μέσα σε δρακόντεια μέτρα ασφαλείας – εντός του Ναού είχαν εισέλθει μόνο 1000 άτομα- δήλωσε χαρακτηριστικά: «Η Αγία Σοφία ήταν τέμενος και έγινε ξανά τζαμί, επιστρέφοντας στην προγενέστερη μορφή της. Πλέον θα εξυπηρετεί τους πιστούς ως τέμενος».
Μετά τη γενική κατακραυγή, μάλιστα σε παγκόσμια επίπεδο, που προκάλεσε η κίνησή του αυτή, ο Ερντογάν δε φάνηκε να υποχωρεί, με αποτέλεσμα έως σήμερα, η Αγία Σοφιά να λειτουργεί ως τζαμί.
Την ανησυχία της για την κατάσταση της Αγίας Σοφίας εκφράζει η ανταποκρίτρια της εφημερίδας Le Figaro, Αν Αντλάουερ, μετά και τη μετατροπή του μνημείου σε τζαμί τον Ιούλιο του 2020.
Σε εκτεταμένη έρευνά της, η ανταποκρίτρια σημειώνει πως την 1η Φεβρουαρίου έληξε η προθεσμία που είχε θέσει η Unesco στην Τουρκία για να υποβάλει σχετική έκθεση για τα προβλήματα στο μνημείο λόγω της μετατροπής της χρήσης του.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα των προβλημάτων είναι η αδυναμία των επισκεπτών να δουν ορισμένα από τα ψηφιδωτά του ναού, όπως εκείνα της Αψίδας και του επάνω ορόφου, της λεγόμενης γκαλερί.
Συγκεκριμένα, τα ψηφιδωτά της Αψίδας κρύβονται πίσω από πέπλα, τα οποία το τουρκικό καθεστώς είχε δεσμευτεί ότι θα έκλειναν μόνον την ώρα της προσευχής.
Τι απαντούν οι Τούρκοι
Θρησκευτικοί κύκλοι αναφέρουν στη δημοσιογράφο πως οι κουρτίνες δεν μπορούν να ανοίξουν επειδή τα ψηφιδωτά βρίσκονται στην πλευρά της Μέκκας οπότε και εμποδίζουν τους πιστούς να προσευχηθούν, ενώ κρατικοί αξιωματούχοι συνεχίζουν να υπόσχονται ότι τα εμπόδια θα απομακρυνθούν.
Αξίζει στο μεταξύ να σημειωθεί ότι οι επισκέπτες είναι αποκλεισμένοι και από την γκαλερί με τα καλύτερα διατηρημένα ψηφιδωτά που παραμένει κλειστή, ενώ οι υπηρεσίες του δηλώνουν πως εξετάζονται οι τεχνικές πτυχές ώστε να μην υποστεί ζημιά.
Εξαιρετικά σημαντική είναι και η μαρτυρία αρχιτέκτονα, μέλους του επιστημονικού συμβουλίου που έχει δημιουργήσει το 1993 το τουρκικό υπουργείο Πολιτισμού για τη συντήρηση του κτιρίου, η οποία δηλώνει ότι δεν υπάρχουν «μη αναστρέψιμες αλλοιώσεις», αλλά εκτιμά ότι σίγουρα γίνονται λάθη λόγω προτεραιότητας στη λειτουργία του τζαμιού.
Το ίδιο ερώτημα, δηλαδή εάν το τζαμί της Αγίας Σοφίας είναι τόσο καλά προστατευμένο όσο και όταν λειτουργούσε ως μουσείο, διατυπώνουν και όλοι οι ειδικοί, όπως ιστορικοί, αρχιτέκτονες και συντηρητές έργων τέχνης.
Η ανταπόκριση αναφέρεται, επίσης, στην επίπτωση που είχε στους ορθοδόξους της Τουρκίας και όλου του κόσμου, για τους οποίους η Αγία Σοφία αποτελεί σύμβολο.
